Mediawijs.be

16% van alle inwoners van België zijn jonger dan 18, maar in de Vlaamse media komen ze maar 3% van de tijd in beeld. Jongeren met migratie-achtergrond,  niet –heteroseksuele jongeren,  jongeren die praktisch geschoold zijn, jongeren met een  beperking, jongeren met een ongewone mening of jongeren die afwijken van de heersende norm, verschijnen nog minder op televisie, in films en in series. De Vlaamse Jeugdraad zocht uit wat jongeren daarvan vinden.

Een groep van een 20-tal diverse, jonge vrijwilligers bevroeg gedurende meer dan een jaar 1.300 jongeren online en offline over het thema representatie en beeldvorming in de media.

Uit die bevragingen en gesprekken kwamen opvallende resultaten:

• jongeren herkennen zichzelf vandaag niet altijd in de Vlaamse media, ze hebben het gevoel dat de Vlaamse media hun mening en verhaal niet toont,
• jongeren willen meer diversiteit én diverse stemmen zien en horen op verschillende manieren, ze bedoelen hiermee zowel zichtbare verschillen zoals geslacht, etniciteit en fysieke beperkingen, als niet-zichtbare verschillen zoals seksuele geaardheid, genderidentiteit, sociale klasse, nationaliteit, religie, mentale beperkingen, verschillende perspectieven en denkprocessen, politieke voorkeur, opleiding, gezinssituatie en leeftijd.

Hoewel veel jongeren aangeven dat ze steeds meer diversiteit op tv zien, vinden verschillende jongeren dit nog onvoldoende. Als  het  Vlaams medialandschap niet  snel genoeg meegaat met maatschappelijke veranderingen zullen de verhalen en beelden die zij maken het jonge publiek niet meer bereiken.  Jongeren denken dat mediaspelers zo snel minder relevant worden in de samenleving. 

Met dit advies moedigen we de nieuwe Vlaamse regering en de minister van media aan om een prioriteit te maken van diversiteit van actoren en standpunten in het medialandschap. Jongeren zien alvast heel wat mogelijke maatregelen die het beleid kan nemen voor meer representatie in de media.

De Vlaamse Jeugdraad, in vergadering op 2 oktober 2019, onder voorzitterschap van Alexandra Smarandescu, adviseerde unaniem het volgende:

1. Doe jaarlijks onderzoek naar diversiteit en meerstemmigheid in de media. Monitor gegevens en gebruik deze conclusies om het mediabeleid aan te passen.
2. Zet in op positieve beeldvorming van kinderen en jongeren in de samenleving door een mediastrategie die actief inzet op diversiteit.
3. Zorg dat het Vlaams Audiovisueel Fonds bij het subsidiëren van films rekening houdt met diversiteitscriteria. Stimuleer het fonds via de beheersovereenkomst om een project of studiedagen op te zetten rond beeldvorming en diversiteit.
4. Zorg dat de VRT relevant is voor iedereen en dat diversiteit een prioriteit blijft in nieuwe beheersovereenkomsten.
5. Verminder schadelijke reclame met stereotiepe rolverdeling en stimuleer de Raad voor de Reclame en Jury voor Ethische Praktijken om aparte regels te maken rond stereotypering in reclame.
6. Deel good practises en organiseer opleidingen rond beeldvorming en diversiteit voor mediamakers.
7. Voorzie steunmaatregelen om private en regionale televisieomroeporganisaties aan te moedigen om te werken rond beeldvorming.
8. Maak afspraken met hogescholen en universiteiten en zorg er zo voor dat er in de media-opleiding aandacht gaat naar representatieve beeldvorming en referentiekaders.
9. Verbeter de expertendatabank en stimuleer mediamakers om hun netwerk te vergroten.
10. Breng een diversiteitslabel uit, waaruit blijkt dat beeldmateriaal hoog scoort op diversiteit. Gebruik hiervoor het opgesteld kader in bijlage.
11. Zet in op mediawijsheid over beeldvorming in scholenproject “nieuws in de klas” en stimuleer het Kenniscentrum Mediawijsheid om te blijven werken rond representatie.
12. Investeer in alternatieve media en organisaties.