Mediawijs.be

De Taskforce e-Inclusie roept de Federale regering op om de toegang tot het internet te beschouwen als een basisrecht voor iedere burger en daarvoor de nodige hefbomen te voorzien. 
Om betaalbaar internet voor iedereen te garanderen, moet de regering het sociaal tarief voor telecom herzien.

Internet is voor iedereen?

Onze samenleving digitaliseert versneld en de overheid vraagt de burgers om steeds meer online te doen. Voor wie niet online kan, wordt de toegang tot essentiële dienstverlening steeds moeilijker: een studietoelage of tijdelijke werkloosheid aanvragen, werk zoeken, je kinderen inschrijven op school ...
De COVID-19-crisis maakt meer dan ooit duidelijk dat digitale toegang broodnodig, maar niet vanzelfsprekend is. Wie tijdens de lockdown geen of een beperkte internetverbinding had thuis, werd het recht op onderwijs of thuiswerk ontzegt. Menselijke basisnoden, zoals sociale contacten onderhouden of een overschrijving doen, kwamen in het gedrang, als je niet de nodige digitale (basis)vaardigheden bezat.

In 2019 had 10% van de Belgische bevolking nog steeds geen toegang tot internet thuis. Wat zorgt het meest voor discriminatie op vlak van internetverbinding thuis? Het gezinsinkomen: bijna 3 op de 10 huishoudens met een laag inkomen (30%) beschikken niet over een internetverbinding thuis. Bovendien heeft 1 op 3 Belgen (32%) slechts lage digitale basisvaardigheden. 

Zonder betere toegang tot internet voor onze medeburgers en de nodige vaardigheden, creëren we een maatschappij op twee niveaus: één voor wie kan profiteren van de digitale vooruitgang, een andere voor wie digitaal niet mee kan en daarbovenop nog eens geconfronteerd wordt met steeds minder fysieke dienstverlening.

Zonder betere toegang tot internet voor onze medeburgers en de nodige vaardigheden, creëren we een maatschappij op twee niveaus.

Te veel drempels

WIe recht heeft op een sociale tegemoetkoming, slaagt er vaak niet in om er gebruik van te maken, vooral de meest kwetsbaren niet. Dat is bij het sociaal tarief voor telecom niet anders. De huidige regeling voor sociaal tarief bevat bovendien een aantal belangrijke drempels voor personen met een digitale kwetsbaarheid.

1. De categorieën van personen die recht hebben op een sociaal tarief - gebaseerd op het huidig wettelijk kader, zijn te beperkt. 
2. De aanvraagprocedure is te omslachtig.
3. Het bedrag van de tussenkomst ligt te laag en de opstartkost wordt niet voor iedereen in rekening gebracht.
4. Toegang tot het internet is niet gevrijwaard bij personen in schuldbemiddeling.

Als we dit heel concreet maken, betekent dat het volgende.

1. Iemand met een leefloon heeft recht op dat sociaal tarief, maar iemand met een 'equivalent leefloon' niet.  
2. Als je klant bent bij Telenet, Orange of Base gebeurt de aanvraag via een online formulier, bij Scarlet via een e-mail, bij Proximus en Voo telefonisch via de klantendienst. 
3. Je moet eerst zelf een abonnement nemen aan de volle prijs mét installatie, vóór je een sociaal tarief kunt aanvragen bij je eigen telecomoperator. Aangezien de toekenning van het sociaal tarief lang kan duren, betalen personen in een kwetsbare positie soms maandenlang de volle pot. Rechthebbenden moeten ook zelf - geheel of gedeeltelijk afhankelijk van hun statuut - de installatiekost betalen. Die opstartkost is voor velen niet haalbaar.
4. Je betaalt na aftrek van je sociaal tarief voor internet zelf nog steeds ongeveer €20/maand. Dat is een aanzienlijke maandelijkse kost voor veel mensen in een kwetsbare positie.

Pas het aan!

De Taskforce e-Inclusie roept de Federale regering daarom op om ...

1. In het huidig wetgevend kader de voorwaarden om recht te hebben op het sociaal tarief te herzien in samenwerking met de experten ter zake.
2. Het sociaal tarief voor telecom automatisch toe te kennen, net zoals dat al gebeurt voor gas, elektriciteit en water. Die automatisering kan gebeuren op 4 verschillende niveaus, zo kan er op kortere termijn al gewerkt worden aan het proactief contacteren van mogelijke rechthebbenden.
3. Het bedrag van de tussenkomst te verhogen, rekening houdend met het abonnement dat nodig is voor het aantal gezinsleden (meer personen betekent een grotere nood aan data). 
4. Een éénmalige tussenkomst te voorzien voor de installatie van internet in de woning voor alle rechthebbenden.
5. De toegang tot het internet te vrijwaren tijdens de periode van schuldhulpverlening.

Deze brief werd opgesteld door de Taskforce e-inclusie in samenwerking met SAM, steunpunt Mens en Samenleving. De Taskforce e-Inclusie is een samenwerkingsverband van lokale besturen, publieke instellingen en middenveldorganisaties, die al jarenlang werken aan kwetsbare groepen digitaal insluiten, zoals Mediawijs, imec-SMIT VUB, UC Leuven-Limburg, LINC, Digitaal.Talent@Gent, Link in de Kabel, e-inclusiewerking Antwerpen, Digidak, e-Inclusiewerking Kortrijk, VOCVO, VVSG, WeTechCare, MODEM, Digital Champion, Seniornet Vlaanderen, BEEGO, Federatie Centra voor Basiseducatie, iDROPS, Maks, Vormingplus regio Antwerpen, Departement Onderwijs … Meer tips, tools en informatie op www.e-inclusie.be.

* Het equivalent leefloon is financiële steun voor personen die geen recht hebben op een leefloon (omdat ze niet aan de voorwaarden voldoen, bijvoorbeeld qua verblijfsstatus), maar die zich wel in een vergelijkbare noodsituatie bevinden.