Mediawijs.be

‘Welke studierichting ligt mij?’ ‘Wat moet ik doen als ik gepest word?’ ‘Op welke politieke partij moet ik stemmen?’ Kinderen en jongeren zitten regelmatig met vragen. Maar waar gaan ze precies op zoek naar informatie en advies?

Sociaal netwerk

Kinderen en jongeren trekken voor gevoelsgebonden thema’s zoals pesten, vriendschap of verliefdheid vaak naar hun sociaal netwerk. Binnen het sociaal netwerk zijn vooral de ouders een niet te onderschatten informatiebron voor kinderen, tieners en jongeren. Kinderen tussen acht en elf jaar gaan zelfs over het algemeen in eerste instantie bij hun ouders op zoek naar informatie. Zij geven eveneens aan daar ook de beste informatie te vinden.

Wanneer kinderen echter informatie zoeken rond problemen thuis, zien we dat de rol van de ouders sterk afneemt. Het anonieme contactkanaal Awel, samen met de informatiebron ‘vrienden’, scoort bij dit thema wel hoog.

Vanaf twaalf jaar is Google over het algemeen de eerste plaats waar tieners hun zoektocht aanvatten én waar ze de beste informatie denken te vinden. Toch blijven ook dan de ouders als informatiebron een sterke tweede plaats innemen. De bevraagde jongeren geven aan dat ze hun ouders benaderen als experten bij onderwerpen die aansluiten bij hun beroep, interesses of ervaringen.

Google op kop

Het wereldwijdeweb is voor tieners en jongeren een snelle en eenvoudige manier om te zoeken. Aan sociale media wordt, in het kader van actief informatiezoekgedrag, niet veel waarde gehecht.

“Gewoon aan uw vrienden vragen wat zij gaan doen (school kiezen) en daar eens over babbelen, dat wel. Maar niet op Facebook gaan opzoeken, neen. Dat is gewoon om te chatten.” (jongen, 15 jaar)

Overload

Jongeren melden wel dat het niet altijd eenvoudig is om iets te vinden in het gigantische digitale aanbod. Daarnaast geven kinderen, tieners en jongeren aan dat de informatie op sommige websites niet op hun maat is geschreven.

Digitale bronnen worden steeds kritischer bekeken naarmate men ouder wordt. Informatie op het web wordt over het algemeen als minder betrouwbaar beoordeeld dan gedrukte media.

“Als ik een flyer in mijn handen krijg en dezelfde flyer op internet vind, dan zou ik de flyer meer geloven dan op internet. Zo veel mensen kunnen gemakkelijk op internet een grapje of een stunt uithalen, terwijl je veel moeite moet doen om flyers te maken en uit te delen.” (meisje, 20 jaar)

Bij het beoordelen van een website hanteren kinderen en jongeren enkele criteria. Volgende zaken verhogen voor jongeren de betrouwbaarheid:

• Professionele vormgeving of rustige huisstijl
• De mate waarin achter de website een officiële of gekende organisatie zit
• De afwezigheid van banners, reclame of pop-ups
• Afwezigheid van fouten (zowel inhoudelijke als taalfouten)
• De aanwezigheid van bronvermeldingen

Kritisch reflecteren

Opvallend is dat het verifiëren van de informatie bij jongeren vanaf zestien jaar dubbel zo hoog is als bij tieners tussen twaalf en vijftien, en zes keer zo hoog is als bij kinderen tussen acht en elf.

Toch komt kritisch reflecteren over informatie en informatiebronnen niet vanzelf. Het is dan ook van groot belang om er thuis, op school of zelfs in de jeugdbeweging voldoende aandacht aan te besteden.

Het onderzoek

Deze bevindingen komen uit Infoscan, een onderzoek uit 2013 van de Hogeschool Gent in opdracht van De Ambrassade. Meer dan 600 kinderen, tieners en jongeren vervolledigden een survey met tien casussen rond informatiebehoeften. Ongeveer veertig van hen vulden ook een dagboek in. Daarnaast namen nog eens veertig kinderen, tieners en jongeren deel aan focusgroepen.

Het volledige onderzoeksrapport.