Je wil een foto, filmpje, afbeelding, illustratie, tekst of foto (een “werk”) gebruiken voor bijvoorbeeld een werkstuk of je eigen blog of website. Hoe ga je dan te werk?
Eerst moet je erachter zien te komen of het werk dat je wilt gebruiken auteursrechtelijk beschermd is. Hoe kom je daar achter?
Het auteursrecht is een bij wet geregeld exclusief recht dat makers (“auteurs”) van werken beschermt en hen het recht geeft te bepalen wat anderen wel en niet met hun werk mogen doen. Dit betekent dat zonder toestemming van de auteur geen gebruik mag worden gemaakt van zijn/haar werk. Alleen hij of zij heeft het recht om het werk te reproduceren of het aan het publiek mee te delen.
Het uitgangspunt van het auteursrecht is dat alle rechten zijn voorbehouden aan de auteur. Alleen hij heeft het recht om zijn werk te reproduceren en aan het publiek mee te delen. Wil je dus bijvoorbeeld een afbeelding of liedje gebruiken, dan mag dat alleen met toestemming van de auteur.
Uitgangspunt van het auteursrecht is dat de maker van een werk (de auteur) het recht heeft te bepalen wat anderen wel en niet met zijn of haar werk mogen doen. In beginsel heeft alleen hij/zij het recht om het werk openbaar te maken of te publiceren, te kopiëren of na te maken, te vertalen, aan te passen of te bewerken, te verhuren of uit te lenen en de distributie of verspreiding van het originele werk of kopieën ervan aan het publiek toe te staan.
We bespreken hier kort het zogenaamde “portretrecht” of het “recht op afbeelding”. Van dat recht wordt ook melding gemaakt in de Auteurswet: wanneer een portret een auteursrechtelijk beschermd werk is, moet de auteur rekening houden met de rechten van de afgebeelde persoon. Het portretrecht heeft echter een veel ruimer toepassingsgebied: ongeacht of het om een auteursrechtelijk beschermd portret gaat of niet, heeft iedereen het recht op zijn of haar afbeelding.
