Een verre kennis of een ouwe getrouwe?
Dat er nog heel wat werk voor Mediawijs is, dat leert het jaarlijkse Digimeter rapport ons dat gisteren werd gepubliceerd. Om iedereen voldoende mee te krijgen in deze digitale samenleving (cfr. e-inclusie) is het belangrijk om zowel mens, beleid en de technologiemarkt te blijven informeren, vormen en temporiseren zodat iedere Vlaming mee is en blijft. Digimeter laat ons namelijk zien dat heel wat mensen zich omwille van te weinig vaardigheden, kennis en negatieve attitudes ten opzichte van digitale media - ook wel mediawijsheid genoemd - distantiëren van digitale media.
Over wie gaat het?
Digimeter onderscheid vijf profielen van digitale mediagebruikers. De ‘passionele minnaar’ is een grote fan van alles wat met technologie te maken heeft en maakt zich dan ook heel weinig zorgen over eventuele negatieve impact ervan. Daarnaast zijn er twee profielen die de meerwaarde van technologie erkennen, maar tegelijk bezorgd zijn over de impact ervan op hun leven en dat van anderen. De ‘het is ingewikkeld’ gebruikt hierdoor ook minder digitale technologieën. De ‘dichte vriend’ laat zich hier minder door afleiden en kent toch hoge adoptie- en gebruikscijfers van digitale media. Samen zijn ze goed voor 41% van de Vlamingen en worden daardoor de ‘twijfelende meerderheid’ genoemd. Dan hebben we ook nog de ‘blije single’ oftewel de vurige tegenstander van technologie die niet overtuigd is van de voordelen maar wel alle digitale media gebruikt. De ‘verre kennis’ tenslotte heeft weinig tot geen belangstelling voor digitale media. Dit profiel ziet alles wat met digital media te maken heeft als negatief en gebruikt dan ook weinig tot geen digitale media. En het is vooral dit laatste profiel die ons zorgen baart.
Niet alleen ouderen zijn minder mediawijs!
In dit laatste profiel zitten niet enkel oudere mensen, zoals je in eerste instantie zou verwachten. Maar ook jongeren: 10% van de mensen in dit profiel zijn 16 tot 24-jarigen en 7% zijn 25 tot 34-jargen. Dit profiel distantieert zich van digitale media, omdat ze er de meerwaarde niet van inzien. Ze staan heel sceptisch tegenover de gevaren op digitale media, sociale media en het eventuele privacyverlies. Daarenboven hebben ze weinig vertrouwen in de eigen digitale vaardigheden en hebben ze de minste kennis over digitale technologie. Dit laatste kan natuurlijk ook een gevolg zijn van weinig met digitale media om te (willen) gaan. Doordat ze er onvoldoende mee in contact komen, kunnen ze ook niet de nodige vaardigheden en kennis ontwikkelen.
Gevaar? Oplossing?
Bij verdere digitale transformaties zouden we deze groep volledig kunnen verliezen. Het is reëel dat deze groep niet in staat is om de technologische vernieuwingen voldoende bij te benen en dus niet volwaardig zal kunnen participeren aan de steeds meer digitaliserende samenleving. De vragen die we ons hier onmiddellijk bij moeten stellen: Moeten we het tempo van de digitale evolutie aanpassen? Moeten we de samenleving afremmen in zijn toenemende hunker naar digitalisering? Of moeten we zorgen dat ook het segment van de ‘verre kennis’ mee is?
Wellicht ligt de waarheid ergens tussenin en moet er op alledrie de oplossingen worden ingezet. Want het zal niet evident zijn om iedereen die behoort tot de verre vriend volledig mediawijs te krijgen, of de hunker naar digitalisering afremmen noch de snelheid van de digitale transformaties.
Mediawijs ziet de ‘verre kennis’ eerder als een ‘ouwe getrouwe’
We zagen dit profiel van de ‘verre kennis’ passeren in de Apestaartjarencijfers van 2018 en de resultaten uit de mediaprofieltest van Mediawijs. Deze groep omvat zowel een groep jongeren als een iets oudere groep.
Zo identificeerde het Apestaartjaren onderzoek de de ‘digiproevers’: de jongeren die heel weinig media gebruiken en als het dan toch doen liefst zo ‘old school’ mogelijk. Zo versturen ze liever een sms dan Whatsapp of Messenger te gebruiken. Veel van hun negatieve gevoelens tegenover digitale media hangt samen met het streven naar uniekheid of het niet doen wat de grote meerderheid doet. Dit profiel zagen we ook terugkeren bij het mediaprofiel van de ‘kat’: een koppig en heel kritisch dier met een eigenzinnige kijken op de digitale wereld.
De iets oudere personen uit het ‘verre kennis’ profiel worden door de mediaprofieltest omschreven als het ‘konijn’ of de ‘egel’: ze gebruiken digitale media niet of nauwelijks omdat ze de meerwaarde er niet van inzien en er vooral ook heel bang voor zijn. Wat als ze iets fout doen? Wie zal hen dan helpen?
Voor Mediawijs is het profiel van deze ‘verre kennissen’ dus niet zo onbekend. We zetten dan ook al vele jaren in op het betrekken van onze vriend bij het hele digitale gebeuren. Door de ondersteuning van partnerorganisaties met expertise in het e-inclusieveld en inzichten over e-inclusie en methodieken om ermee aan de slag te gaan zoveel mogelijk te delen met het werkveld en de eindgebruiker.
Lees hier wat we al doen.
Wil je meer weten over Digimeter 2019?
Lees hier onze samenvatting van de Digimeter