Mediawijs.be

Sociale mediawijsheid op de werkvloer een must? Denk maar aan de verontwaardigde media-aandacht die een tweet van een afgevaardigd bestuurder van Delhaize kreeg bij het overlijden van Steve Stevaert of het ontslag van een kaderlid van een Leuvens bedrijf nadat hij zijn gal spuwde over de werking van z’n bedrijf op Facebook.

Deze voorbeelden tonen aan dat het gebruik van sociale media verstrekkende gevolgen kan hebben voor zowel de werknemer als het bedrijf. De reactie van menig werkgevers hierop is het verbieden van sociale media in de professionele context. Maar hierdoor hebben werkgevers echter nog geen vat op wat werknemers tijdens hun vrije tijd op sociale media zeggen en/of doen. Daarnaast is het verbannen van sociale media uit de werkcontext, het negeren van de voordelen die deze media kunnen hebben voor de organisatie. Het is dus belangrijk dat werkgevers het nut inzien van sociale media en vanuit deze insteek meer inzetten op het verhogen van de kennis en vaardigheden - social mediawijsheid - van de werknemers om sociale media bewust en kritisch te gebruiken. Uit onderzoek naar het Twittergebruik van Vlaamse ambtenaren, blijkt dat werkgevers hiervoor een beroep kunnen doen op verschillende factoren.

Nood aan een richtinggevend, in plaats van een regelgevend sociaal mediabeleid

Werkgevers moeten duidelijke regels voorzien inzake het professioneel (en privaat) gebruik van sociale media van hun werknemers. Maar veel werkgevers zien dit laatste eerder als productiviteitsverlies  en verbieden het gebruik ervan binnen hun bedrijf. Anderen laten het gebruik van sociale media toe, maar voorzien bindende regels om misverstanden te voorkomen. Uit onderzoek naar het Twittergebruik van Vlaamse ambtenaren blijkt dat het belangrijk is dat zo’n sociaal mediabeleid richtinggevend is in plaats van sturend. Wanneer er bindende regels bestaan, zijn werknemers minder actief op sociale media. Bij een overmaat aan regels gaat men immers bepaalde gedragingen vermijden uit angst om iets verkeerd te doen. Dit is spijtig in het geval van sociale media, want het biedt voor zowel professionele als private doeleinden heel wat voordelen.  

Het belang van vrijwillig professioneel gebruik van sociale media

Door de toename van mobiele media is er sprake van een vermenging van het werk- en privéleven. Hierdoor gebruiken heel wat werknemers sociale media tijdens de werkuren en/of tijdens hun vrije tijd om te communiceren i.f.v en/of over hun job. In heel wat bedrijven heeft men dit trachten te vermijden door een sociale mediamanger aan te stellen, alleen zij zouden sociale media professioneel mogen gebruiken. Voor veel werkgevers wordt het duidelijk dat deze strategie niet werkt. Uit onderzoek blijkt dat het vrijwillige gebruik van sociale media in en/of over een professionele context zelfs moet gestimuleerd worden. Dit sterkt niet enkel de technische vaardigheden en kennis aan, maar ook het kritisch omgaan met.

Experten als voortrekkers op vlak van sociale media

Uit Vlaams onderzoek blijkt dat  experten binnen de organisatie de implementatie van sociale media –en daarmee ook sociale mediawijsheid kunnen stimuleren alsook verhinderen. Stimuleren in die zin dat ze veel relevante informatie doorspelen aan werknemers/collega’s die reeds (goed) met sociale media werken en/of met wie ze een persoonlijke/professionele band hebben. Aan de collega’s die weinig of geen contact hebben met de expert en/of niet (goed) met sociale media (kunnen) werken, wordt weinig tot geen informatie over sociale media doorgespeeld.

Maar er is ook nog een belangrijke rol weggelegd voor de werkgevers zelf…

Een andere stimulerende factor is de inspanning die de taak op sociale media zal vergen. Wanneer een taak op sociale media weinig tot geen inspanning vergt, zullen werknemers dit sneller doen. De inspanning voor het uitvoeren van een bepaalde taak hangt samen met de frequentie van het gebruik. Wanneer mensen een bepaalde taak vaak uitvoeren, dan vergt dit minder inspanning dan wanneer ze dit voor de eerste keer doen. Ook training kan hierbij helpen. Het is daarom belangrijk dat de werkgever voldoende inzicht heeft in de competenties van de werknemers om hen een opleiding/training ‘op maat’ te kunnen aanbieden. De werkgever kan zich hiervoor baseren op sociale mediaprofielen van werknemers (link naar ander artikel in het dossier).

Werkgevers moeten dus het belang erkennen van sociale media op het werk en het organiseren van opleidingen om werknemers efficient en effectief met sociale media te laten omgaan. Bij de trainingen moet niet enkel aandacht zijn voor de sociale media policy, maar eveneens voor hoe ze er technisch en kritisch mee moeten omgaan. Daarnaast moet het social media beleid van de organisatie duidelijk zijn, leg bijvoorbeeld uit hoe werknemers moeten reageren als men te maken heeft met negatieve berichtgeving of hoe ze bepaalde content auteursrechtelijk kunnen beschermen. Verwittig daarnaast ook de werknemers die niet professioneel met sociale media werken, waar ze aan toe zijn en hoe ze (indien gewenst) zelf iets op sociale media kunnen plaatsen.

Werkgevers moeten meer aandacht hebben voor sociale mediawijsheid -of het technisch en kritisch omgaan met sociale media- op de werkvloer. Dit niet alleen in de vorm van een richtinggevend beleid, maar ook door de kennis en vaardigheden van de werknemers via experten als collega’s en/of training te versterken.  

Enkele tips:

• Een organisatie heeft minstens één trekker nodig op vlak van sociale media.

• Sociale media verbieden op de werkvloer heeft een negatieve invloed op het professioneel gebruik van sociale media door de werknemers

• Richtinggevend ipv regelgevend beleid

• Werknemers kunnen ervaring opdoen wanneer het gebruik van sociale media toegelaten wordt

• ‘Op maat’ training/opleiding voorzien een must voor de sociale mediawijsheid van de werknemers