Schermtijd: moet daar een rem op?
Als we het hebben over schermtijd (ofwel: de tijd die we doorbrengen achter een scherm), dan rijst vaak de vraag: ‘Hoeveel is te veel?’ Er zijn dan ook heel wat richtlijnen te vinden voor jong en oud. Maar is een rem op schermtijd wel zo’n goed idee?
Schermtijd vs digitale balans
Veel richtlijnen voor een afgebakende schermtijd zijn niet wetenschappelijk gefundeerd. Onderzoek toont zelfs aan dat het overschrijden van die richtlijnen positief geassocieerd wordt met welzijn. Veeleer dan grenzen te stellen op schermtijd, is het aan te raden om op zoek te gaan naar een digitale balans: een balans tussen soorten schermtijd én een balans tussen schermtijd en andere tijd.
Een balans tussen soorten schermtijd
Hoewel ‘schermtijd’ een breed begrip is met verschillende toepassingen, is entertainment doorgaans het eerste waar we aan denken. Toch hebben schermen je nog zoveel meer te bieden!
Dankzij schermen…
… kan je makkelijk contact houden met verre familieleden.
… kan je online lessen volgen bij een school aan de andere kant van de wereld.
… kan je live meekijken hoe er ergens een raket de lucht in gaat.
… kan je via educatieve apps een nieuwe taal of vaardigheid leren.
… kan je zelf je eigen filmpjes maken en bewerken.
Sta dus eens stil bij de manier waarop jij of je kind schermen gebruikt. In plaats van louter te focussen op de ‘tijd’ in ‘schermtijd’, is het de moeite waard om te kijken wát je precies doet met die tijd.
Een balans tussen schermtijd en andere tijd
Voor een goede digitale balans moet het digitale een plaats krijgen in je dagelijkse leven. Duidelijke regels voor jezelf of je kind kunnen dan handig zijn, maar in de praktijk blijken die niet altijd haalbaar. Het is heel normaal om daar soms van af te wijken. Je geeft je kind bij een lange autorit bijvoorbeeld uitzonderlijk eens een tablet, of je moet onverwachts een avondje doorwerken om die ene presentatie af te krijgen. Daarnaast kan een systematische rem op schermtijd de positieve effecten in de weg staan.
Toch blijft het belangrijk om te kijken naar wat er voor jou werkt: geeft een wekkertje structuur aan je kind of houdt een timer voor bepaalde apps je digitaal in balans, dan is dat heus geen slecht idee.
“Het is makkelijker om ouders een eenduidige richtlijn mee te geven, zoals ‘maximaal één uur’. Maar dan loop je het risico dat ze hun kind ook positieve effecten ontzeggen.”
– Prof. dr. Bart Soenens
Is schermtijd ongezond?
Hoe (on)gezond is het nu eigenlijk om elke dag een tijdlang naar een scherm te kijken? Ontdek wat schermtijd doet met je lijf, je nachtrust en je brein.
Leidt schermtijd je af? Dit kan je doen
Je weet nu dat een digitale balans waardevoller is dan een rem op schermtijd, maar wat als je die balans maar niet lijkt te vinden? Probeer eens deze tips:
Ontdek wat je leuk vindt offline
Weet je even niet wat te doen, dan is het makkelijk om naar je smartphone of tablet te grijpen. Probeer dode momenten op te vullen met leuke offline bezigheden. Geen inspiratie? Waag je dan eens aan een digital detox: door een tijdje helemaal offline te gaan, zal je vanzelf ontdekken hoe je je tijd het liefst doorbrengt.
Ken de trucjes van apps en sociale media
Apps en sociale media gebruiken een hoop trucjes om je zo lang mogelijk aan het scherm gekluisterd te houden. Als je je bewust bent van die mechanismen, zal je ze makkelijker kunnen herkennen en je smartphone sneller naast je neer kunnen leggen.
Maak gebruik van handige tools
Genoeg hulpmiddelen te vinden! Een app als MobileDNA brengt voor jou in kaart welke apps je het vaakst gebruikt. Een appblocker, zoals AppBlock voor Android of App Blocker voor iOS, kan je dan weer helpen focussen op andere zaken. Verder kan je ook kleine instellingen wijzigen, zoals Facebook van je beginscherm verwijderen of instellen dat filmpjes niet automatisch beginnen af te spelen op Instagram.
Stel andere richtlijnen op voor jezelf
Eerder dan limieten te zetten op schermtijd, kan je ook andere richtlijnen volgen die niet draaien rond je schermgebruik. Zo kan je bijvoorbeeld proberen om elke dag minstens een uurtje frisse lucht te scheppen of zeker een halfuur te lezen voor het slapengaan.