OECD Vooruitzichten voor vaardigheden 2013
De technologische vooruitgang heeft een enorme impact op ons leven: van de manier waarop we met onze vrienden en familieleden 'praten', tot de manier waarop we winkelen en hoe en waar we werken. Dankzij snellere en efficiëntere informatie- en communicatietechnologie, kunnen mensen, goederen en diensten veel sneller overal ter wereld worden ingezet. Deze ontwikkelingen vragen op hun beurt om nieuwe vaardigheden. Naast specifieke vaardigheden voor op het werk, moeten werknemers ook over vaardigheden beschikken om informatie op een bewuste en kritische manier te verwerken en over verschillende 'universele' vaardigheden, zoals directe persoonlijke communicatie en het vermogen om te leren.
Om inzicht te krijgen in de vaardigheden die mensen vandaag de dag nodig hebben en hoe deze thuis en op het werk gebruikt worden, voerde OECD in 24 landen onderzoek naar de verschillende vaardigheden van volwassenen (PIAAC). Het onderzoek heeft verschillende informatieverwerkende vaardigheden gemeten, zoals leesvaardigheid, rekenvaardigheid en het gebruiken van digitale tools om informatie te verwerken, problemen op te lossen en te communiceren. De voornaamste bevindingen kan je hier lezen.
Lezen, rekenen en gebruiken van digitale tools
In de meeste landen is er een groot percentage volwassenen dat laag scoort voor lees‑ en rekenvaardigheid. In de landen waarin dit onderzoek werd uitgevoerd, behaalden 4,9% tot 27,7% van de volwassen een zeer lage score voor leesvaardigheid en 8,1% tot 31,7% een zeer lage score voor rekenvaardigheid.
In veel landen heeft een groot percentage van de bevolking geen enkele ervaring met ICT of onvoldoende basisvaardigheden om ICT voor alledaagse taken te gebruiken. Dit varieert van minder dan 7% van 16 tot 65‑jarigen in Nederland, Noorwegen en Zweden, tot 23% of meer in Italië, Korea, Polen, Tsjechië en Spanje. Zelfs onder volwassenen met computervaardigheden scoorden de meesten laag voor het gebruiken van digitale tools om informatie te verwerken, problemen op te lossen en te communiceren. Niet meer dan 2,9% tot 8,8% van volwassenen heeft de hoogste mate van bekwaamheid in het gebruiken van digitale tools om informatie te verwerken, problemen op te lossen en te communiceren.
De link tussen socio-demografische kenmerken en vaardigheden
Terwijl oudere volwassenen over het algemeen minder bekwaam zijn dan hun jongere tegenhangers, kan dit verschil tussen de generaties in de onderzochte landen enorm variëren. Dit suggereert dat beleidsbepalingen en andere omstandigheden de factoren kunnen compenseren die voor een negatieve correlatie tussen belangrijke informatieverwerkende vaardigheden en de leeftijd zorgen.
Ook het opleidingsniveau van volwassenen speelt een rol. Volwassenen die een hogere opleiding gevolgd hebben scoren gemiddeld hoger, dan volwassenen die slechts middelbaar onderwijs hebben genoten, nadat ook andere kenmerken in overweging zijn genomen. De combinatie van een lager opleidingsniveau en onvoldoende kansen om de bekwaamheden te verbeteren, kan voor een vicieuze cirkel zorgen, waarin een slechte bekwaamheid leidt tot minder ontwikkelingskansen en vice versa.
Verder scoren mannen beter voor rekenvaardigheid en het gebruiken van digitale tools om informatie te verwerken, problemen op te lossen en te communiceren dan vrouwen, maar het verschil is niet groot en wordt nog kleiner als andere factoren in overweging worden genomen. Bij jongere volwassenen is het bekwaamheidsverschil tussen mannen en vrouwen verwaarloosbaar.
Ontwikkelen, handhaven en verliezen van vaadigheden
De bekwaamheid in lezen, rekenen en in het gebruiken van digitale tools om informatie te verwerken, problemen op te lossen en te communiceren is sterk afhankelijk van de leeftijd, met een piek rond het 30e levensjaar. Daarna neemt de bekwaamheid sterk af, waarbij de oudste leeftijdsgroepen een lager bekwaamheidsniveau hebben dan de jongste. De afname van deze bekwaamheid over tijd heeft niet alleen te maken met het aantal en de kwaliteit van de kansen die personen gedurende hun hele leven hebben gehad om hun bekwaamheid te ontwikkelen en te handhaven (vooral, maar niet uitsluitend door opleiding en training), maar ook met de gevolgen van de biologische veroudering.
Volwassenen die hun lees‑ en rekenvaardigheid vaker gebruiken en meer ICT gebruiken, zowel op het werk als daarbuiten, kunnen beter lezen, tellen en digitale tools gebruiken, zelfs als rekening wordt gehouden met het opleidingsniveau. Deelname aan activiteiten buiten het werk zorgt voor een nog betere bekwaamheid in deze vaardigheden dan deelname aan dergelijke activiteiten op het werk.
Meer weten? Het volledige onderzoeksrapport kan je op de website van OECD terugvinden.
© OECD (2013), OECD Skills Outlook 2013. First Results from the Survey of Adult Skills , OECD Publishing.
doi: 10.1787/9789264204256-en