Wat zijn 'prosumers'?
De term ‘prosumer’ werd in het leven werd geroepen om de kruisbestuiving tussen consument en producent te beschrijven. Het wordt voornamelijk gebruikt in situaties waar de consument een niveau bereikt dat het gewone overstijgt en opmerkelijk dicht bij dat van de professional komt. Denk maar aan de hobby fotograaf die in staat is te functioneren als een professional. Dit hoogwaardige niveau brengt met zich mee dat de consument goederen en diensten kan produceren die kwalitatief volwaardig zijn. De term is niet nieuw, maar kreeg de afgelopen jaren wel meer aandacht door de opkomst van de digitalisering. Hobbyisten worden veeleisender en dit ook op het vlak van hun hobby. Door de digitalisering slagen ze er in hun hobby zo goed mogelijk uit te voeren en het niveau van hobbyist (amateur) te overstijgen, richting dat van de professional. Ook de media heeft heel wat aandacht voor de prosumers. Dit uit zich in de verschillende programma’s die deze prosumers in beeld brengen zoals de beste hobbykok, de block, enz. Daar de toegang tot professionele materialen steeds gemakkelijker wordt, slagen deze hobbyisten er ook steeds vaker in een professioneel niveau te bereiken. Daarnaast heeft de prosumer heeft heel wat praktische kennis over het product, waardoor deze succesvol kan bepalen of het huidige aanbod voldoende is, en of dit kan verbeterd worden. Daardoor wordt de prosumer ook vaak de consument van de toekomst genoemd en wil men deze betrekken bij het ontwerpen en produceren van producten en diensten. Met andere woorden: de markt is niet langer passief, maar een actieve markt waarbij iedereen in staat is een product te ontwikkelen dat voldoet aan hun noden en wensen.
Wie zijn de prosumers?
iMinds-Mict-UGent deed in samenwerking met REC radio centrum een studie om deze prosumers te identificeren. Binnen de prosumers kunnen 4 verschillende groepen onderscheiden worden, namelijk de basis prosumers (23%), lead prosumers (20%), actieve prosumers (36%) en muzikanten (20%). Deze opdeling gebeurde aan de hand van hun attitudes, tijdsbesteding en opportuniteiten.
Basis Prosumers
De basis prosumers bestaan uit zowel mannen als vrouwen en zijn het minst betrokken bij het maken van media. Dit komt omdat ze hier enerzijds minder behoefte aan hebben, wat zich weerspiegelt in de dagdagelijkse interesses die lager liggen dan deze van de andere segmenten. Media wordt gemaakt omdat ze er plezier aan beleven en daar blijft het ook bij. Anderzijds is de gemiddelde tijd die ze aan media creatie spenderen het laagst in vergelijking met de andere groepen. Daarenboven willen/kunnen ze ook niet meer tijd besteden aan media creatie. Ze kunnen dus basis prosumers genoemd worden omwille van hun beperkte ervaring met media creatie. Op vlak van apparatuur kiezen ze er vaker voor de standaard toestellen te gebruiken zoals een digitale camera voor het maken van foto’s. Media die ze gemaakt hebben, delen ze het liefst met een beperkte groep of houden ze voor zichzelf.
Lead Prosumers
Lead prosumers zijn overwegend mannen. Ze hebben brede dagdagelijkse interesses en beleven van alle groepen het meeste plezier aan media creatie. Dit weerspiegelt zich in hun expertise en het zelfvertrouwen dat hiermee gepaard gaat. Ze creëren een variatie aan media binnen een breed spectrum aan thema’s. Ze spenderen hier dan ook heel wat tijd aan en doen dit voornamelijk tijdens hun vrije tijd, voor het plezier. Toch deinzen ze er niet voor terug om ook professioneel, tijdens een workshop of in een opleidingscontext media te maken. Er wordt overal media gemaakt (in groep, alleen, community), waarbij men er het minst vaak voor kiest om dit bij vrienden/familie te doen. Daarnaast delen ze hun media het liefst met de hele wereld, maar ook gelijkgestemden krijgen hun creaties te zien. Ze worden vaak betaald als freelancer voor het maken van media, maar zijn er vooral op uit om hun mediaskills te verbeteren. Ze gebruiken een variëteit aan toestellen om media te creëren, maar ze houden vooral van de nieuwste technologieën. Zo is de smartphone een vaak gebruikt toestel om foto’s of video fragmenten te maken.
Actieve prosumer
Deze groep bestaat zowel uit mannelijke als vrouwelijke respondenten met een breed interesseveld dat voornamelijk entertainment gerelateerd is. Ze zijn sterk betrokken bij media creatie en spenderen vooral tijd aan het maken van foto’s. Daarnaast komen in beperkte mate video en tekst aan bod. Het maken van muziek laten ze liever achterwege. De context waarin ze media creëren is voornamelijk voor het plezier en in een school of opleidingscontext. De professionele context en workshops waarin media gecreëerd worden, hinken achterop. Daarnaast kiezen ze ervoor om media te maken in groep: namelijk met familie of vrienden of binnen een online community. Indien ze al betaald worden voor media creatie, dan is dit het meest onder de vorm van een freelancer statuut. Het grote verschil met de lead prosumers is de tijd die ze spenderen aan de verschillende media types. Muziek, radio en audio zijn media waar ze het minst vaak mee bezig zijn. Hun tijdsbesteding hieraan is dan ook beperkt. Indien ze toch deze media maken, delen ze deze liever niet want ze voelen zich een beginner. Aan de andere kant beschouwen ze zichzelf dan wel weer als een ervaren prosumer op het vlak van foto, video en tekst creatie. Voor laatstgenoemde maken ze regelmatig gebruik van sociale media om dit te publiceren. Het volgen van opleidingen omtrent fotografie en videografie trekt hen aan. Ze hebben behoefte aan meer coaching en workshops in vergelijking met de basis prosumers en de lead prosumers. Ze willen ook vaker aangemoedigd worden binnen een medialab of redactie.
Afhankelijk van de media die ze gemaakt hebben, zullen ze die delen met een bepaalde groep. Foto’s zullen ze in bredere kring of met de wereld delen. Video’s en teksten daarentegen houden ze vaker voor een beperkte kring en audio willen ze al helemaal niet delen.
Muzikanten
De muzikanten vormen een groep die voornamelijk uit mannelijke respondenten bestaat. Ze zijn in eerste instantie geïnteresseerd in muziek, maar daarnaast boeit kunst en cultuur hen ook heel sterk. Hun prosumer gedrag ligt in lijn met hun interesses. Ze hebben heel wat ervaring op vlak van muziek, maar ook fotografie en videografie worden regelmatig gemaakt door deze groep. Ze doen dit voornamelijk voor het plezier. Dit geldt niet zo sterk voor het maken van muziek en daarenboven kiezen ze er voor om muziek alleen te maken. Indien er toch iemand in de omgeving is, dan zijn dit meestal vrienden of familie. Op vlak van foto, video en muziek creatie percipiëren ze zichzelf als ervaren in vergelijking met de basis prosumers.
Wanneer ze betaald worden voor het maken van media, dan is dit door middel van een vergoeding of als freelancer.
Deze groep heeft nog heel wat noden en behoeften voor de toekomst en houdt ervan om bijeen te komen met anderen via een bepaald platform. Ze spenderen tijd aan het creëren van media, maar minder aan de verschillende types van media in vergelijking met de lead en actieve prosumers. Ze blinken voornamelijk uit in de aandacht/tijd die ze spenderen aan het maken van muziek.
Wil je meer weten over prosumers? Lees het onderzoeksrapport in bijlage.
