Mediawijs.be

Wanneer je het Engelse woord ‘sex’ en ‘texting’ (sms’jes sturen) samentrekt, krijg je een nieuw woord ‘sexting’, dat meteen duidelijk maakt dat het gaat om seksueel getinte beelden of berichtjes verzenden. De communicatietechnologie evolueert echter zo snel dat dergelijke beelden en video’s ook online en via smartphones de wereld kunnen rondgaan. Het fenomeen komt voor bij kinderen, adolescenten en (jong)volwassenen, met telkens andere oorzaken, kenmerken en gevolgen. Er bestaan echter verschillende gradaties qua explicietheid: seksueel suggestieve sms’jes, (gedeeltelijke) naaktfoto’s of –filmpjes van solo-seksuele daden of met een andere persoon of virtuele seks via online telefoondiensten.

Het wereldberoemde sexting-schandaal rond Anthony Weiner

Het Amerikaanse congreslid Anthony Weiner nam ontslag nadat hij eerst beweerde dat zijn account gehackt was, maar toch bleek dat hij zelf via sociaalnetwerksites eigen seksueel suggestieve foto’s naar diverse vrouwen had gestuurd.

Sexting bij volwassenen en jongeren

Sexting bij (jong)volwassenen

Onderzoek toont aan dat jongvolwassen universiteitsstudenten vooral om te flirten aan sexting doen, soms wederzijds met hun eigen partner of met iemand met wie ze hun partner bedriegen.  De reden kan zijn dat ze ver van elkaar verwijderd zijn, of omdat de partner het vraagt, en het kan een stap zijn in de vorming van een intieme relatie.

Polaroidporno 2.0.

De voorloper om seksueel getinte foto’s uit te wisselen was de Polaroidcamera, omdat foto’s niet naar een ontwikkelingslabo moesten, maar meteen klaar waren. Zo bleven seksuele beelden privé, in tegenstelling tot de mogelijke massale elektronische verspreiding vandaag.

Sexting bij kinderen en jongeren

Gelijkenissen tussen jongeren en (jong)volwassenen

De motieven van jongeren en jongvolwassenen om aan sexting te doen vertonen sterke gelijkenissen, net als hun sexting-gedrag, maar er zijn ook verschillen.  Bij adolescenten maakt sexting deel uit van een romantische relatie en is het een manier om te flirten, aandacht te trekken of is het een liefdes- of vertrouwensbewijs. Studies hebben uitgewezen dat bepaalde drijfveren vrijwel uniek zijn voor adolescenten. Tijdens de ontwikkeling van hun (seksuele) identiteit spelen contacten en invloeden van leeftijdsgenoten een belangrijke rol en komen de eerste intieme relaties tot stand. Soms zien ze sexting als een mogelijke nieuwe, ‘veilige’ manier om hun seksualiteit te verkennen en te experimenteren.  

Sexting, een ‘dubbele standaard’

Meisjes van wie men weet dat ze aan sexting hebben gedaan worden vaak gepest en hun reputatie krijgt het etiket ‘meisje van losse zeden’. Voor jongens betekent het verzamelen en uitwisselen van sexting-berichten of beelden van hun (gespierde) lichaam het opkrikken van hun status. 

Sexting als status

Sexting-berichten en expliciete beelden blijken voor jongens vaak een statussymbool. Het bezit en uitwisselen ervan zou hun seksuele maturiteit en ervaring aantonen, waarmee ze kunnen opscheppen. Sommige jongens voeren competitiespelletjes om expliciete beelden van ‘moeilijk te krijgen’ meisjes te bemachtigen.

Sexting en de media

De reclamewereld en alle media (soaps, reality-series, film, muziekvideo’s) spiegelen iedereen schoonheidsidealen voor zoals een sexy lichaam. Ook jongeren zijn daar gevoelig voor en kijken op naar tieneridolen die hun relaties op sociale media dik in de verf zetten. Sexting kan ook geplaatst worden in het huidige medialandschap dat seksueel suggestieve beelden toegankelijker maakt en beter bespreekbaar.

Sexting, groepsdruk en dwang

Een partner kan de ander onder druk zetten binnen een romantische relatie om aan sexting te doen. Groepsnormen en het gedrag van leeftijdsgenoten spelen een belangrijke rol. Meisjes denken dikwijls dat ze moeten meedoen aan sexting om door jongens aanvaard te worden en ze hopen op aandacht en populariteit. Volgens Vlaams onderzoek zouden bij jongeren die sexts willen versturen de verwachtingen van hun leeftijdsgenoten sterker doorwegen dan hun eigen mening over mogelijke risico’s.

Sexting kan ook deel uitmaken van seksuele dwang of intimidatie en meisjes kan men onder druk zetten om expliciete beelden van zichzelf te sturen, soms zelfs met een jongensnaam op afgebeelde lichaamsdelen, alsof ze hem zouden toebehoren. Jongens misbruiken soms sexting-beelden als profielfoto’s. Sexting blijkt soms ook een online voortzetting te zijn van de seksuele intimidatie bij schoolmeisjes in het echte leven. Onderzoekers benadrukken dat sensibiliseringscampagnes moeten focussen op de risico’s binnen de vriendenkring, eerder dan op de dreiging van onbekenden.

Sexting als spel of uitdaging

Jongeren vinden het leuk, zien het als een uitdaging en denken dat het veilig is om grappen uit te halen via sexting. Het is hun bedoeling dat de ontvanger zich onbehaaglijk voelt.

Een overzicht van de verschillende vormen van sextinggedrag

Een Amerikaans onderzoekersteam heeft sexting onder de loep genomen als een crimineel gegeven op basis van rechtszaken. Er werd nagegaan wie de sexting-gegevens verspreidde (de persoon zelf of iemand anders), waarom (aandacht trekken, status, onder druk, als spel, relatievorming, seksueel experiment, met of zonder medeweten van het slachtoffer, na grooming door een volwassene…) en met welke bedoeling (wraak, pesterij, uitwisseling van statussymbolen, interesse tonen, flirten, vanwege fysieke scheiding, als onderdeel van voorspel of omdat de partner het vroeg).

Sexting in het woordenboek

Dankzij de media-aandacht werd het woord sexting in 2011 opgenomen in de ‘Concise English Dictionary’ en kreeg het in december 2013 een officiële Franse vertaling: “textopornographie”.

Wat zijn de risico’s van sexting?

Seksueel getinte beelden of teksten kunnen bij de verkeerde mensen terecht komen, waardoor de reputatie van de maker of de afgebeelde persoon op het spel staat en hij/zij kan gepest worden. Een ontvanger kan namelijk de beelden en berichten, die zelfs niet origineel moeten zijn, doorsturen, op sociaalnetwerksites of pornosites publiceren, wat tot desastreuze gevolgen kan leiden. De dader kan het misschien als grap bedoelen, maar ook wraak of afpersing kunnen een motief zijn. Soms gebeurt het per ongeluk, of schooljongens scheppen tegen elkaar op met de beelden.

Onderzoek bevestigt dat het verspreidingsrisico verschilt naargelang de soort relatie. Het zou hoger liggen in ‘verboden’, geheime relaties, of aan het begin van ‘losse’ relaties.

Sexting en de relatie met risicogedrag

Diverse onderzoeksresultaten suggereren dat adolescenten die aan sexting doen ook neigen tot ander risicogedrag. Sexting-gedrag zou voor hulpverleners een hint kunnen zijn om na te gaan of een jongere ook ander problematisch gedrag vertoont door internetgebruik en eventuele negatieve online ervaringen te bespreken. Wetenschappelijk onderzoek bracht sexting-gedrag in verband met onbeschermde seks, seks met wisselende partners en alcohol- en druggebruik. Omgekeerd evenredig veronderstelde men dat verhoogd alcoholgebruik sexting in de hand kan werken en leiden tot seksueel verkeer. Kortom, sexting zou kunnen geassocieerd worden met risicovol gedrag.

De positieve aspecten van sexting

Diverse onderzoeken hebben vooral de risico’s van sexting bestudeerd, zodat er momenteel weinig bekend is over mogelijke kansen en voordelen die sexting aan jongeren biedt.

Cijfers over sexting

De meeste cijfers zijn gebaseerd op resultaten van erg uiteenlopende internationale studies, gericht op verschillende culturen en doelgroepen, en bieden weinig inzicht in de Vlaamse situatie.

Sexting in Vlaanderen

Ook in Vlaanderen werd sexting-gedrag nog relatief weinig onderzocht. In een uitgebreide studie op een middelbare school In Vlaanderen beweerde 6,3% van de ondervraagde scholieren ooit een (halfnaakte) foto van zichzelf te hebben verstuurd via GSM.

Een onderzoek van EU-Kids Online stelde vast dat een derde van de ondervraagde jongeren wel eens een ‘seksueel geladen bericht’ had ontvangen tijdens een chatsessie. 12% van de 14-19-jarigen overkomt dit meer dan één keer per maand.

Snapchat – voor altijd bewaard dankzij ‘print screen’

De applicatie Snapchat alarmeerde eind 2013 alle media. Deze app beloofde beelden automatisch te verwijderen nadat ze 10 seconden zichtbaar waren, tot bleek dat ze met de juiste software terug te vinden waren of schermafbeeldingen te nemen. De controverse hierrond illustreert duidelijk de risico’s van sexting.

Advies over sexting

Elke generatie jongeren vertoont gedrag dat met sexting kan vergeleken worden. Daarom geven we ouders en opvoeders graag tips voor preventieve gesprekken en te volgen stappen wanneer sexting uit de hand loopt.

Adviezen voor jongeren die aan sexting doen

Voorkom dat je slachtoffer wordt van sexting-misbruik

• Zet nooit foto’s online die niet iedereen mag zien. Elk bericht dat je online verzendt kan ooit, zelfs ongewild, bij een massa mensen terechtkomen voor wie het niet bedoeld was. 
• Probeer jouw seksualiteit en intimiteit op een andere manier te beleven. Vind andere originele manieren om elkaar je liefde, je intimiteit en trouw te tonen.
• Stuur niet zomaar een sexy foto, wanneer iemand je erom vraagt. Ga niet in op dergelijke vragen, ook niet als je gelokt wordt met een expliciete foto van de vragende partij. Reageer eventueel met een grappige foto van een karikaturale figuur, zodat de ander weet dat hij/zij grenzen overschrijdt. Vraag hulp van een volwassene of de politie als ze je onder druk zetten, pesten of wraakacties ondernemen.
• Wees voorzichtig met het antwoorden op berichten: in de hoop dat je zal reageren stuurt een persoon je als eerste een seksueel getint bericht of foto. Denk twee keer na vooraleer je hierop ingaat.
• Zeg iets wanneer je ziet dat anderen een sexting-bericht verspreiden. Als je ziet dat iemand een sexy foto doorstuurt of toont zonder toestemming van de betreffende persoon, zeg dan openlijk dat zoiets niet kan en vraag om ermee op te houden.  
• Er werd een bericht verzonden maar het werd nog niet verspreid: Als je dit erg vindt of spijt hebt, vraag de ontvanger om het bericht of de afbeelding te verwijderen en vertel je gevoelens.
• Als je, ondanks de risico’s, toch aan sexting doet, doe het dan op een veilige manier:
  • Vermijd een beschadigde reputatie door jezelf niet identificeerbaar te maken op de foto’s, door bijvoorbeeld je gezicht wazig of niet te tonen, en toon jezelf zeker niet naakt.  
  • Sexting met anderen doe je enkel vrijwillig, nooit onder druk of tegen beloning.
  • Verstuur enkel sexting-berichten wanneer de andere partner het prettig vindt om ze te ontvangen.
  • Verstuur alleen seksueel getinte foto’s of tekstberichten wanneer je jezelf er honderd procent goed bij voelt en niet twijfelt, ook achteraf.
  • Doe alleen aan sexting met betrouwbare mensen die je uit het echte leven kent, die zich volwassen gedragen.
  • Doe alleen aan sexting wanneer de ontvanger ook meedoet.
  • Zorg ervoor dat beide sexting-partners de berichten achteraf verwijderen.

Wat als het toch misgaat?

• Hou het hoofd koel: beschuldig niemand, maar onderneem meteen actie om eventuele schade te beperken.
• Onderneem actie door de privacy-instellingen voor jouw profielpagina aan te passen: Soms kan het gebeuren dat iemand sexy foto’s van jou verspreidt zonder dat je ze zelf naar iemand hebt gestuurd. Dit is niet meteen sexting, maar het heeft wel dezelfde gevolgen. De oorzaak kan liggen in onaangepaste privacy-instellingen, en daarom moet je direct je profielpagina aanpassen door compromitterende foto’s of berichten onzichtbaar te maken of slechts aan een beperkte groep toegang te verlenen. Denk altijd goed na over eventuele gevolgen die foto’s op je profielpagina kunnen teweegbrengen.
• Contacteer de verspreider: Probeer de dader te overtuigen om de afbeelding te verwijderen en te stoppen met de verspreiding. Als dit toch al gebeurd is, contacteer dan diegenen die de afbeelding verder kunnen verspreiden en vraag hetzelfde.
• Contacteer de provider: Als je de foto op andere pagina’s ontdekt, moet je de aanbieder van de websites (zoals sociaalnetwerksites) vragen de afbeelding te verwijderen en hem erop attent maken dat de afbeelding de gebruiksvoorwaarden van de website schendt. Daarin staat dat gebruikers ongepaste inhoud mogen signaleren.
• Vraag de hulp van anderen: Overwin je schaamte en vraag hulp aan ouders, opvoeders of hulporganisaties.
• Wees discreet: Pak het probleem discreet aan, want de kans bestaat dat nieuws over sexting zich zal verspreiden binnen de vriendenkring of zelfs via de nieuwsmedia.  
• Ga op zoek naar compromitterende foto’s: Probeer alle compromitterende foto’s die je vindt op alle publieke diensten zoals sociaalnetwerksites, fotosites, blogs, peer-to-peer-netwerken, harde schijven… verwijderd te krijgen.
• Bewaak jouw online reputatie: Probeer ervoor te zorgen dat je enkel foto's van jezelf verspreidt via internet die iedereen mag zien.

Sexting en de wet

Beelden waarop je als individu herkenbaar bent worden op basis van de Privacywet beschermd, en volgens de Auteurswet is toestemming vereist van de afgebeelde persoon voor reproductie of publicatie. 

Bij sexting-beelden ligt de problematiek nog gevoeliger, want in het geval van minderjarigen is de link naar kinderpornografie snel gelegd. De wetgeving daarrond wil kinderen beschermen tegen (seksueel) misbruik door volwassenen, maar wanneer jongeren onder elkaar sexting-berichten uitwisselen, wordt het juridisch behandelen niet eenvoudig.

Er bestaan twee internationale verdragen over het maken, bezitten en verspreiden van kinderpornografie, die het mogelijk maken sexting binnen hun toepassingsgebied te beschouwen. Helaas zijn de bepalingen over het uitwisselen van dergelijke beelden tussen minderjarigen voor dubbelzinnige interpretatie vatbaar.

Volgens de Belgische strafwet is het maken, bezitten en verspreiden van beelden in strijd met de goede zeden strafbaar en zijn de straffen hoger als dat gebeurt tegenover minderjarigen. Volgens diezelfde wet is ook het voorstellen en verspreiden van foto’s van seksuele handelingen met pornografisch karakter strafbaar.

Meer info over deze problematiek? Lievens, E. Risico’s voor jongeren op sociale netwerken bekeken vanuit juridisch perspectief. In : Valcke, P., Valgaeren, P.J., Lievens, E . (Ed.) (2013). Sociale Media. Actuele juridische aspecten. Antwerpen : Intersentia.

Adviezen voor ouders en andere begeleiders van jongeren

Preventie

• Informeer jezelf en wees open: Leer omgaan met emoties en schaamtegevoel rond seksuele thema’s en ze op een professionele manier te bespreken. Wie zich vooraf geïnformeerd heeft over de terminologie van online en mobiele communicatie zal geloofwaardiger overkomen.  Daarvoor bestaan hulporganisaties die via gratis of betalende brochures en websites informatie en oplossingen aanbieden.
• Ook jonge kinderen kunnen betrokken zijn bij sexting: Probeer kalm en neutraal te reageren en alles openlijk te bespreken als je tot de ontdekking komt dat zelfs een erg jong kind met sexting geconfronteerd wordt, want het kind zal bang zijn voor felle reacties. Toon interesse en probeer de leefwereld van het kind te begrijpen.
• Omschrijf wat sexting betekent: Peil naar mogelijke sexting-ervaringen van je kind door sexting-gedrag concreet uit te leggen, want je kind kent de term sexting misschien niet.
• Sta open voor de leefwereld van jongeren en bespreek de kansen en gevaren van sexting: Expliciete beelden of berichten verzenden kan deel uitmaken van de seksuele ontwikkeling en relatievorming bij jongeren. Meestal gebeurt dit probleemloos tussen jongeren die elkaar vertrouwen, zoals liefjes of vrienden. Bespreek wat er kan gebeuren als iemand niet te vertrouwen blijkt of bij een verandering in de relatie, en grijp in als je denkt dat er druk ontstaat.  Steun positieve online ervaringen. Sensoa (Vlaamse Expertisecentrum voor Seksualiteit) heeft een vlaggensysteem ontwikkeld om te bepalen wat seksueel overschrijdend gedrag inhoudt (http://www.seksuelevorming.be/sites/default/files/digitaal_materiaal/overdegrensgidsvoorouders.pdf.). Ook heeft Sensoa zes beoordelingscriteria opgesteld over seksueel gedrag: wederzijdse toestemming, vrijwilligheid, gelijkwaardigheid van de partners, conformiteit met de ontwikkelingsfase van het kind, het niet veroorzaken van fysieke, emotionele of psychische schade en de aanvaardbaarheid van de context.   
• Bespreek wat eventueel fout kan lopen met sexting en wat de gevolgen kunnen zijn: Leg uit dat (naakt)beelden verstuurd met een mobieltje of via het internet misschien niet bij die ene ontvanger blijven, maar publiek bezit kunnen worden. Laat jongeren zelf beslissen of ze met de (negatieve) consequenties van sexting kunnen leven.
• Bespreek dat sexting soms niet aanvaardbaar kan zijn: Leer jongeren en kinderen beseffen dat ze met sexting-berichten anderen een onbehaaglijk gevoel kunnen bezorgen, dat het kan ervaren worden als pesten. Ze moeten begrijpen dat niemand onder druk mag  gezet worden, dat ze niet zomaar op sexting-berichten mogen antwoorden en dat je ze niet zomaar naar anderen mag sturen. Wijs ze erop dat ze ook risico’s kunnen lopen binnen hun eigen vriendengroep en dat het gevaar niet noodzakelijk alleen van vreemden komt.
• Bespreek met jongeren wat het betekent om louter toe te kijken: Stel jongeren die ongewild ooggetuige zijn van pestgedrag door sexting mogelijke oplossingen voor. Vertel hen dat ze hun gedrag openlijk kunnen afkeuren en dringend vragen ermee op te houden, en dat ze altijd terecht kunnen bij ouders, op school of hulporganisaties.

Reactie

• Als een sextingbericht is uitgelekt: Blijf kalm en luister naar je kind wanneer het zo moedig is geweest te vertellen dat het slachtoffer is van een sexting-incident. Word zeker niet boos en volg de eerder opgesomde adviezen. Vraag de dader(s) ermee op te houden, pas de privacy-instellingen aan en zoek eventuele externe hulp.
• Contacteer de leerlingenbegeleiding of schooldirectie bij problematisch gedrag: Aarzel niet om de school op de hoogte te brengen indien jouw zoon of dochter betrokken is bij een sexting-incident met medeleerlingen.

Adviezen voor school

De drie belangrijkste pijlers voor een beleidsplan rond sexting (kwaliteit, preventie en reactie) werden opgesteld door Sensoa en Child Focus binnen het raamwerk ‘Seksualiteit en Beleid’. Hieronder volgen enkele suggesties.

Informeer de schoolgemeenschap

• Informeer jezelf over de thematiek en wees open: Leraars informeren zich best vooraf over de terminologie van online en mobiele communicatie om hun geloofwaardigheid in een open gesprek over seksualiteit te verhogen. Daarvoor kunnen ze terecht bij hulporganisaties die hen gratis en/of betalende informatie bezorgen over risico’s en oplossingen. Scholen kunnen infomomenten organiseren voor het schoolteam waarin sexting en fenomeen worden toegelicht.
• Omschrijf wat sexting betekent: Peil naar mogelijke sexting-ervaringen van je leerlingen door sexting-gedrag concreet uit te leggen, zonder onmiddellijk de term te gebruiken, want misschien kennen je leerlingen kent de term sexting niet.
• Betrek ouders bij voorlichting over sexting: Het is belangrijk dat ouders de risico’s van online communicatie en cyberliefde kennen en dat ze er met hun kinderen over praten. Daarom kunnen bijvoorbeeld ouderavonden georganiseerd worden, of kan je de thematiek in het schooltijdschrift of op de schoolwebsite bespreken.
• Sta open voor de rol die sexting kan spelen in de beleving van jongeren en volwassenen: Expliciete beelden of berichten verzenden kan deel uitmaken van de seksuele ontwikkeling en relatievorming bij jongeren. Meestal gebeurt dit probleemloos tussen jongeren die elkaar vertrouwen, zoals liefjes of vrienden. Bespreek wat er kan gebeuren als iemand niet te vertrouwen blijkt of bij een verandering in de relatie, en grijp in als je denkt dat er druk ontstaat.  Steun positieve online ervaringen. Om te weten welke aspecten van seksualiteit aanvaardbaar zijn of niet, heeft Sensoa (Vlaamse Expertisecentrum voor Seksualiteit) een vlaggensysteem ontwikkeld om te bepalen wat seksueel overschrijdend gedrag inhoudt (http://www.seksuelevorming.be/dossier-vlaggensysteem). Ook heeft Sensoa zes beoordelingscriteria opgesteld over seksueel gedrag: wederzijdse toestemming, vrijwilligheid, gelijkwaardigheid van de partners, conformiteit met de ontwikkelingsfase van het kind, het niet veroorzaken van fysieke, emotionele of psychische schade en de aanvaardbaarheid van de context.   

Informeer de leerlingen

• Zorg voor een aanspreekpunt: Zorg dat het voor leerlingen duidelijk is waar en bij wie ze terechtkunnen als ze zich vragen stellen over de online beleving van hun seksualiteit.
• Integreer sexting in projecten rond (cyber)pesten en seksuele vorming. Het is aan te raden om vanaf de eerste jaren op de middelbare school aandacht te besteden aan de invloed van elektronische communicatie op seksualiteit en relatievorming. Dit kan geïntegreerd worden in ICT-lessen of het vak seksuele voorlichting, en gekoppeld worden aan het thema sexting, grensoverschrijdend gedrag en de druk van pestgedrag.
• Bespreek wat er allemaal fout zou kunnen gaan met sexting en wat de gevolgen kunnen zijn:

Leg uit dat (naakt)beelden verstuurd met een mobieltje of via het internet misschien niet bij die ene ontvanger blijven, maar publiek bezit kunnen worden. Laat jongeren zelf beslissen of ze met de (negatieve) consequenties van sexting kunnen leven.

• Maak gebruik van actueel voorlichtingsmateriaal:  Zoek up-to-date voorlichtingsmateriaal met realistische en herkenbare scenario’s, maar liever geen materiaal waarbij geïnsinueerd wordt dat de makers (meestal meisjes!) schuldig zijn aan de problemen, tenzij je dit aangrijpt om de foutieve karakteriseringen van sexting aan te kaarten. 
• Deel voorlichtingsgesprekken op volgens gender: Omdat er wel degelijk gender- en cultuurverschillen bestaan, kan het afzonderlijk en gemengd bespreken van sexting bij en door meisjes of jongens interessante resultaten opleveren. 
• Peil bij jongeren of er een dubbele standaard rond sexting bestaat: Internationaal onderzoek wees uit dat meisjes en jongens om andere motieven aan sexting doen, maar in Vlaanderen is dat nog niet zo duidelijk. Bespreek de verschillende redenen, doelstellingen en gevolgen met je leerlingen.
• Bespreek met jongeren wat het betekent om louter toe te kijken: Stel jongeren die ongewild ooggetuige zijn van pestgedrag door sexting mogelijke oplossingen voor. Vertel hen dat ze hun gedrag openlijk kunnen afkeuren en dringend vragen ermee op te houden, en dat ze altijd terecht kunnen bij ouders, op school of hulporganisaties.

Weet hoe je moet reageren

• Sexting kan een indicatie zijn voor grensoverschrijdend gedrag: onderzoek toont aan dat sexting gerelateerd kan worden aan risicogedrag, en dat gesprekken met sexting als uitgangspunt informatie kunnen opleveren om te zien of er zich ook offline seksueel risicogedrag voordoet bij jongeren.
• Stel een noodplan op: Bereid je als school of jeugdorganisatie voor om in te grijpen bij sexting-problemen. Wijs de maker niet als schuldige aan, maar organiseer een stappenplan om informatie te verzamelen en om het slachtoffer  te helpen.
• Zorg voor gepaste opvang: Stel een lijst met tips ter beschikking, die jongeren helpt om voortaan veiliger online te gaan, op een assertieve manier en om zonder wraakgevoelens met het incident om te gaan. Houd contact met de ouders, blijf op de hoogte van eventuele problemen en voorkom wraakacties van het slachtoffer.      
• Opvolging: Zorg voor voldoende nazorg en begeleiding van zowel dader, slachtoffers en omgeving na het sextingincident. Evalueer of alle procedures gevolgd werden en in welke mate de werkwijze verbeterd zou kunnen worden.

Dit artikel is gebaseerd op werk van Joris Van Ouytsel en Michel Walrave (MIOS, UA) en geschreven door Myriam Van den Putte in opdracht van Mediawijs.be. Lees hierover meer in het boek 'Mediawijs Online' uitgegeven door Lannoo Campus (voorjaar 2014).