Mediawijs.be

De behandeling van psychologische problemen is sterk geëvolueerd: van Freuds sofa tot moderne en wetenschappelijk onderbouwde benaderingen. Psychologische begeleiding en psychotherapie halen goede behandelresultaten. Tegenwoordig gaan ze echter  nog steeds uit van face-to-face contacten: één cliënt doet daarbij beroep op één hulpverlener.

Zo’n aanpak werkt voor veel cliënten, maar is eerder passief. Je krijgt vaak slechts een uurtje per week echt persoonlijke hulp. Daarnaast is het op die manier onmogelijk om iedereen te helpen. Eén op drie kampt namelijk ooit met psychische problemen. Er zijn gewoon te weinig hulpverleners om iedereen te begeleiden. Wat kan technologie hier nu betekenen?

Hier en nu (al)

Een voor de hand liggende aanpak zijn websites. Psychologische begeleiding via het internet behaalt positieve resultaten en kent een drastische toename. Laagdrempelige websites laten je bijvoorbeeld toe om zelf je milde tot matige depressieve klachten aan te pakken.

Ook smartphones zijn inzetbaar om de tijd tussen begeleidingen beter te benutten. HealthMapper geeft je bijvoorbeeld dagelijks een herinnering om je klachten in te voeren. Je kan die data daarna ook zelf analyseren en interpreteren.

Smartphones kunnen natuurlijk meer dan dat. Een app kan je op de juiste plaats en op het juiste moment helpen. Je bent niet langer enkel gebonden aan die wekelijkse begeleiding. QSense is zo een voorbeeld. Ben je een roker en wil je stoppen? Deze app probeert te voorkomen dat je hervalt en maakt daarbij gebruik van de GPS in je smartphone. Kom je in de buurt van een plaats waar je eerder al rookte? Dan krijg je aangepaste herinneringen en ondersteuning.

Verder is virtual reality ook een piste. Heb je bijvoorbeeld vliegangst? Dan kan je in begeleiding daarmee leren omgaan, met als eindpunt meestal onder begeleiding echt gaan vliegen. Dat is natuurlijk niet echt praktisch. Virtual reality laat echter toe om dit in de gewone ruimte van de begeleiding te doen. Maar werkt dat dan ook? Onderzoek toont aan dat je klachten hierbij even sterk dalen als bij traditionele begeleidingen.

In de nabije toekomst

Daar hoeft het echter niet te eindigen: ook wearables hebben binnenkort mogelijk een plaats binnen psychologische begeleiding. De praktijk staat nog niet zo ver, maar onderzoek geeft wel een idee van wat ons te wachten staat.

Wanneer je lijdt aan een paniekstoornis bijvoorbeeld, kunnen je aanvallen heel intens en onverwacht optreden. Dit is echter niet waar. Een aanval is tot een uur op voorhand te voorspellen. Dit op basis van subtiele veranderingen in je ademhaling en hartslag. Een wearable kan je bij zo’n verandering op de hoogte brengen. Op dat moment val je terug op oefeningen die je in je begeleiding hebt geleerd. Je probeert tot rust te komen en een nakende aanval te vermijden. De volgende afspraak bespreek je met je hulpverlener de data en je ervaring, en stuurt die je begeleiding bij.

Drastische veranderingen op komst 

Is dit nu toekomstmuziek? Ja en nee. Alles wat je hierboven hebt gelezen, is wetenschappelijk onderbouwd. Sommige technologie is nu al kant-en-klaar inzetbaar. Op andere is het nog even wachten tot ze volledig op punt staan. Technologie zal echter ook drastisch veranderen hoe we omgaan met geestelijke gezondheid.