Mediawijs.be

Facebook, Twitter, WhatsApp, LinkedIn, … favoriete digitale plekken waar we lief en leed delen. Maar kan dit een communicatiekanaal voor welzijnswerk- en gezondheidszorgorganisaties zijn? En hoe communiceren hulpverleners en zorgverstrekkers via sociale netwerksites?

Voor sommige professionals zijn deze sociale media een zegen, voor anderen een vloek. In wat volgt, dient vooral Facebook (als meest gebruikt sociaal netwerksite) als voorbeeld. Maar de overwegingen gelden voor alle sociale netwerksites. Hieronder volgen enkele invalshoeken om over na te denken.

Je doelgroep is actief op sociale media

Meer dan 70% van de Vlamingen zit op Facebook. Welzijns- en gezondheidszorgorganisaties willen aanwezig zijn waar hun doelgroep vertoeft. En dat is meer en meer online. Bovendien is het voor de doelgroep gemakkelijker om via sociale media langs je organisatie of je berichten te scrollen. Zo hoeven ze de website niet te zoeken om zich te informeren, te reageren of een berichtje te sturen. Mensen gebruiken sociale netwerksites als Facebook ook meer en meer als ‘sociale kaart’. Zo krijgen ze zicht op wat een welzijns- of zorgorganisatie te bieden heeft.

Een uithangbord voor een welzijns- en zorgorganisatie

Om ‘aanwezig’ te zijn, is het zinvol om vanuit welzijnswerk en gezondheidszorg te investeren in communicatie op sociale netwerksites. Meer en meer organisaties realiseren verschillende activiteiten op sociale netwerksites, onder andere:

• Informeren van de doelgroep over hun werking,
• Beïnvloeden van het beleid,
• Verlagen van de drempel,
• In contact brengen van lotgenoten,
• Rekruteren van medewerkers of vrijwilligers,
• Verzamelen van fondsen,
• Vergroten van de betrokkenheid bij hun werking.

Dankzij dynamische berichtgeving en actuele input slagen sommige organisaties erin om een groot digitaal bereik te realiseren. De Facebookpagina’s van Kom op tegen Kanker (14.000 likes), Jessa Ziekenhuis (8.900 likes) en Pleegzorg Vlaanderen (met zowel provinciale als overkoepelende Facebookpagina’s) zijn daarvan mooie voorbeelden. Sociale netwerksites bieden dus heel wat mogelijkheden om de zichtbaarheid van de organisatie te vergroten.

Beperkingen voor hulpverleners of zorgverstrekkers op sociale netwerksites

Bij het aanmaken van een profiel, pagina of groep op sociale media vink je aan dat alle communicatie eigendom wordt van de sociale netwerksite. Je geeft je privacy volledig uit handen, ook al draag je goed zorg voor je privacy-instellingen. Als hulpverlener of zorgverstrekker is dit de voornaamste reden om op sociale media niet inhoudelijk over hulp- en zorgvragen met cliënten te communiceren. De garantie dat de persoonlijke gegevens van cliënten vertrouwelijk blijven, kan niet worden gegeven. Ook al bieden de vriendschappelijke openheid en gratis communicatietools zoals de chat via Facebook Messenger vlotte communicatiekanalen.

Hulpverleners en zorgverstrekkers staan voor nog meer juridische en ethische vragen bij het communiceren op sociale netwerksites, onder andere:

• Mag ik een Facebookprofiel van mijn cliënt raadplegen?
• Ga ik in op een vriendschapsverzoek van mijn cliënt?
• Communiceer ik op Facebook als hulpverlener vanuit mijn privéprofiel of maak ik een beroepsprofiel aan op de sociale netwerksite?

Vanuit de schrik dat er wat fout kan lopen, is het gemakkelijkst om heel restrictief te handelen. Dit resulteert vaak in totaal geen hulpverleningscommunicatie op sociale netwerksites. Toch kan een gesloten of geheime (= niet zichtbare) Facebookgroep voor lotgenoten die ver van elkaar wonen heel zinvol zijn. Soms is Facebookcommunicatie ook de enige manier voor welzijnswerkers om in contact te blijven met cliënten waarmee het face-to-face niet lukt. De uitdaging is dus de afweging van mogelijkheden en grenzen.

Goede afspraken maken goede vrienden

Bovenstaande vragen hoeven welzijnswerkers en zorgverstrekkers gelukkig niet individueel te beantwoorden. Goede sociale mediarichtlijnen van organisaties zorgen er steeds meer voor dat er duidelijke afspraken zijn. Deze gaan vaak over twee zaken:

• Welke communicatie op sociale netwerksites wel en niet wenselijk is,
• Hoe alle deelwerkingen van een organisatie evenwichtig aan bod komen.

Bestaande tips & tricks

Overigens hoeft niet elke organisatie het warm water hierrond uit te vinden. Diverse projecten met welzijns- en zorgorganisaties brachten inspirerende praktijken, checklists, infographics, filmpjes, teksten, sociale mediarichtlijnen, etc. over het professioneel werken met sociale netwerksites samen. Op websites als Mediawijs.be, Sociaal-werk-netwerkt-online en Knooppunt-online (zie onderstaande links) vind je al heel wat concrete handvaten terug.

Bronnen

De Smet, S. (2013) Sociale media in de social profit: vriend of vijand? Leuven: Cera. Te raadplegen via: https://www.cera.be/~/media/CERA/Files/Publicaties/Medisch-sociaal/HP_sociale_media.pdf

Provost, D. (2016) Social media. Starten met sociaalnetwerksites vanuit je organisatie. Berchem: Knooppunt-online

Provost, D. (2016) Gebruik van Facebook als organisatie. Berchem: Knooppunt-online

Vanhaelewyn, B., Pauwels, G., De Wolf, P., Accou, T. & De Marez, L. (2015) digiMeter aug-oct 2015 – measuring digital media trends in Flanders. Gent: iMinds

Vanhove, T.; De Zitter, M.; Bocklandt, P. & Franssen, V. (2015) Doel, doelgroep en communicatiestijl. Te raadplegen via: http://www.sociaal-werk-netwerkt-online.be/a14-invalshoeken/doel-doelgroep-en-stijl/