Mediawijs.be

Hulpverlening en zorgverstrekking in Vlaanderen gebeurt overwegend face-to-face. De overtuiging van zowel professionals als hulpvragers is dat goede hulp en zorg tot stand komt via kwaliteitsvol persoonlijk contact. Onlinehulptoepassingen kunnen dit welzijns- en gezondheidszorgaanbod versterken, verbreden, verdiepen of verrijken.

Straffe cijfers over onlinehulp

Onlinehulp is geen fait-divers meer in het welzijnswerk of de gezondheidszorg, illustreren de volgende voorbeelden.

Bij Tele-Onthaal kan je terecht voor een luisterend oor via een telefoongesprek of een chat. Onderstaande grafiek maakt duidelijk dat 93% van de hulpvragers via de telefoon 25 jaar of ouder is. Tele-Onthaal bereikt via de telefoon dus bijna geen jongeren meer. Op de chat is 61% van de oproepers jonger dan 25 jaar. Dankzij dit online-aanbod slaagt Tele-Onthaal er (opnieuw) in om jongeren te bereiken. Onlinehulp zorgt dus voor het herwinnen van een doelgroep.

              Grafiek: Percentage oproepers via chat en telefoon bij Tele-Onthaal per leeftijdscategorie

CLB-chat startte in 2016 met het aanbieden van een anoniem chathulponthaal over de onderwijsnetten in Vlaanderen heen. De eerste drie maanden werden daar 1.458 chatgesprekken gevoerd. Op korte termijn en zonder veel reclame bereikte het CLB meer jongeren via een anoniem onlinehulpaanbod. Ondanks dat het CLB face-to-face vlot te bereiken zijn.

In 2014 bezochten 1.323.205 bezoekers de website van Awel. Kinderen en jongeren plaatsten er dat jaar 8.455 forumberichten. Op deze berichten kwamen 56.381 forumreacties. Naar aanleiding van de terreuraanslagen in Brussel postte Awel zelf een forumbericht. In de daaropvolgende maand werd dit 5.710 keer bekeken en kwamen er 328 reacties op.

Een laatste voorbeeld komt van Alcoholhulp.be. Deze website had in 2015 zo’n 804.638 bezoekers. Websitebezoekers vullen maandelijks 1.800 keer een ‘zelftest om na te gaan of je alcoholgebruik riskant is’. Deze tool heeft een belangrijke doorverwijsfunctie, ook al zijn een deel van de gebruikers ‘speelvogels’ of nieuwsgierigen. Via Alcoholhulp.be volgen ook elk jaar meer dan 900 mensen een online begeleiding omtrent hun alcoholgebruik.

Welzijns- en zorgorganisaties in Vlaanderen

344 Vlaamse welzijns- en zorgorganisaties inventariseerden in juni 2015 hun onlinehulprealisaties en plannen. Hieruit bleek dat de meeste websites heel sterk organisatiegericht zijn: structuur en werking van de organisatie staan centraal. Er is nog te weinig aandacht voor cliëntgerichte welzijns- en gezondheidsinfo.

Meer dan 70% van de welzijns- en zorgorganisaties biedt e-mail aan als communicatiekanaal tussen hulpvrager en hulpverlener. Daar tegenover staat dat vele organisaties geen duidelijk e-mailhulpbeleid hebben. Elke individuele hulpverlener heeft dus de keuze om op een onlinehulpvraag inhoudelijk al dan niet in te gaan. Organisaties gebruiken communicatietools met specifiek beveiligde software (zoals chat, beeldbellen of groeps-chat) veel minder – hoewel meerdere organisaties dit overwegen.

Slechts de helft van de organisaties gebruikt één of meerdere ondersteunende onlinehulptoepassingen (zoals zelftests, aanmeldingstools of onlinedagboeken). Er is dus nog heel wat werk aan de winkel om welzijns- en zorgorganisaties:

• te laten kennismaken met de mogelijkheden van ondersteunende onlinehulptoepassingen;
• te tonen hoe die in hun face-to-facebegeleidingen inzetbaar zijn.

Conclusie – stijgende lijn in het onlinehulpaanbod

In het eerste decennium van deze eeuw kon je het onlinehulpaanbod voor welzijn en gezondheid in Vlaanderen op twee handen tellen. In 2015 hebben minstens reeds 344 organisaties een onlinehulpaanbod. Verdere groei is onafwendbaar. Zo knoopt ook deze sector aan bij de communicatiekansen van onze digitale samenleving.

Bronnen

Bocklandt, P. & Vanhove T. (2016) Onlinehulp in verscheidenheid. Onlinehulptoepassingen voor welzijn en gezondheid in Vlaanderen anno 2015 n kaart. Leuven: Steunpunt Welzijn, volksgezondheid en Gezin. Geraadpleegd via http://www.onlinehulp-arteveldehogeschool.be/onlinehulponderzoek/vlaams-actieplan-onlinehulp/

Flanders’ Care (2015) Onlinehulp voor welzijn en gezondheid. Geraadpleegd via http://www.flanderscare.be/nl/themas/onlinehulp-voor-welzijn-en-gezondheid op 18 juni 2016

Saelens, S., Vandecasteele, A., Vanhove, T., Debruyne, H. & Bocklandt, P. (2012) Optim@il – een nieuwe methodiek voor e-mailhulpverlening. Gent: Arteveldehogeschool. Geraadpleegd via http://www.onlinehulp-arteveldehogeschool.be/onlinehulpmethodiek/optim-il/

Tele-Onthaal (2014) jaarverslag. Gent: Federatie Tele-Onthaaldensten.

Vanham, G. (2015) Jaarverslag CAD Limburg 2015. Hasselt: CAD Limburg. Geraadpleegd via http://www.cadlimburg.be/static/uploads/PDF/JV_2015.pdf op 18 juni 2016.