Mediawijs.be

Wie datawijs wil zijn, moet toch op de hoogte zijn van enkele belangrijke begrippen die met data te maken hebben. We lijsten er even enkele voor je op.

Algoritmes

Algoritmes zijn geprogrammeerde instructies die een bepaalde taak geautomatiseerd uitvoeren rekening houdend met bepaalde variabelen. Algoritmes berekenen (=geprogrammeerde instructies) bv. welk nieuwsbericht of welke reclame jou zou kunnen interesseren op basis van je likes (=variabele) op sociale media en zorgen dat die verschijnen op je scherm (=taak). Je kunt een algoritme ook vergelijken met een recept: eens je weet voor hoeveel mensen je kookt (= variabele), volg je met de aangepaste hoeveelheden het recept (= geprogrammeerde instructies) om lekker eten klaar te maken (= taak).

Artificiële intelligentie (AI)

In brede zin verwijst AI naar machines of toestellen die zelfstandig kunnen beslissen en handelen. Maar wat we wel of niet 'echte' AI vinden, verschuift: AI is namelijk nog in volle ontwikkeling is. Lees daarom ons artikel over AI om te weten te komen:

• wat het verschil is tussen procedurele AI, machine learning en deep learning
• wat het verschil is tussen gesuperviseerde, versterkte of ongesuperviseerde machine learning.
• wat neurale netwerken zijn.

Big Data

Kortgezegd is Big Data een enorme hoeveelheid data. De hoeveelheid is zo groot dat je je heel wat reken/computerkracht nodig hebt (bv. in de cloud) om die te bewaren en te bewerken en wordt pas bruikbaar als je er de juiste krachtige algoritmes kunt op toepassen. AI en Deep learning kunnen dan helpen om nieuwe patronen voor te stellen. Big data kan met de juiste analyses een enorme schat aan kennis en informatie zijn voor digitale oplossingen zoals vroegtijdig hartproblemen detecteren met een app op basis van een grote hoeveelheid patiëntendossiers, of de meest aansprekende advertenties aanbieden op basis van het surfgedrag van heel veel mensen dat in cookies verzameld wordt. Big Data kan zowel Open Data, als gesloten data zijn.

Cookies

Die ‘koekjes’ (letterlijk vertaald) zijn kleine bestandjes waarin informatie of data over jou opgeslagen wordt, zoals je taalkeuze op een site, welke categorieën van producten je vaak aanduidt wanneer je een webshop bezoekt, de zoektermen die je ingevuld hebt, de links waarop je klikte, waar je je bevond, je privacy-voorkeuren ... Die informatie kan dan gebruikt worden door o.a. algoritmes wanneer je de website opnieuw bezoekt, maar ook bij het tonen van reclame op andere websites of sociale media. In principe moet een website je eerst toestemming vragen om cookies te plaatsen.

Data mining

Data mining is naar verbanden en betekenisvolle patronen zoeken via statistische analyse van (verschillende verzamelingen van) grote hoeveelheden gegevens of Big Data. Dat kan zowel door wetenschappers, journalisten, overheden, als bedrijven. Je kunt dat onder meer doen met AI en deep learning.

Deep learning

Zie AI.

Internet of Things (IoT)

Het Internet of Things (IoT) slaat op het door internet verbonden web van toestellen zoals koelkasten, thermostaten, deurbellen, elektriciteit- of watermeters, beveiligingscamera's, schoolbord ... Ze hebben allemaal sensoren die situaties en handelingen waarnemen en opslaan in data. Die data kan dan weer gebruikt worden door algoritmes om diezelfde toestellen of andere toepassingen iets te laten doen. De data kan ook toegevoegd worden aan grote verzamelingen van Big Data. Wanneer een netwerk van toestellen en sensoren op stadsniveau ingezet wordt, spreken we over een Smart City of City of Things.

Machine learning

Zie AI.

Open Data

Open Data zijn data die vrij toegankelijk zijn voor iedereen om te analyseren en te gebruiken, zowel voor commercieel, als niet commercieel gebruik. Je kan open datasets vinden op heel veel verschillende websites, een mooi voorbeeld is de databank van open datasets van de federale overheid. Open Data kan in principe over een kleine hoeveelheid gaan, of over Big Data.

Smart Cities of Cities of Things

Slimme steden (smart cities of cities of things) maken gebruik van sensoren die verbonden zijn met het internet om met de verzamelde Big Data hun stad of gemeente beter te beheren en te besturen. Zo rusten ze waterleidingen uit met sensoren om de kwaliteit van het water in de gaten te houden of te anticiperen op een mogelijk watertekort. Ze registreren hoe druk het verkeer is op sommige punten om het te kunnen omleiden om files te vermijen. Het lijkt op het Internet of Things, maar dan op stadsniveau.

Smart Education

Smart Education slaat op vormen van les geven en leren, waarin digitaal data verzameld wordt over een leerproces, zoals welke fouten iemand vaak maakt, welke zaken goed lopen, welk niveau van taalschat of wiskunde iemand al aankan, hoeveel stress iemand ondervindt bij welke taken, hoe stevig iemand geconcentreerd aan iets kan werken ... Met die data kunnen dan door algoritmes gepersonaliseerde leertrajecten op maat voor iemand uitgewerkt worden, kan iemand bijgestaan worden in zijn of haar manier van leren of kunnen met Big Data analyses over een grotere populatie gemaakt worden.

Smart Health

Smart Health gaat over toepassingen om je gezondheid te bevorderen, waarvoor jouw data verzameld wordt en algoritmes op basis daarvan en in vergelijking met geanalyseerde Big Data proberen te voorspellen welke tips je nodig hebt om gezond te blijven, welke diagnoses van toepassing kunnen zijn op jou of welke ingrepen zouden kunnen helpen om je te genezen. Het kan gaan van 'eenvoudige' smart horloges of polsbandjes die je sportieve activiteiten in kaar brengen, tot veel complexere diagnosehulpmiddelen.

Meer weten over datawijsheid? Lees er alles over in onze Mediawegwijzer Datawijsheid.