Mediawijs.be

Bijna alle ouders vinden een goede balans tussen tijd met en zonder scherm belangrijk voor hun kind. En toch slaagt 70% er niet in om zelf consequent het goede voorbeeld te geven. Dat blijkt uit de MediaNest Cijfers van Mediawijs, een onderzoek naar het mediagebruik en de mediawijsheid van 0 tot 7-jarigen én hun ouders.

In 2019 pakt Mediawijs voor het eerst uit met de MediaNest Cijfers, een onderzoek dat in kaart brengt hoe onze allerjongsten omgaan met media. Bij onze noorderburen worden dergelijke cijfers al sinds 2012 verzameld via het Iene Miene Mediaonderzoek, dat uitgaat van de Nederlandse organisatie Netwerk Mediawijsheid. Voor het onderzoek van Mediawijs lieten zo'n 500 ouders hun licht schijnen op het schermgebruik van hun kinderen: welke media gebruiken ze op welke leeftijd, wat kunnen ze al op eigen houtje en wat doen ze het liefst? Maar ook: hoe denken ouders hier zelf over? En is er een verband met hun eigen mediawijsheid?

Vanaf 2,5 jaar ‘aan de media’
De televisie blijft voor jonge kinderen HET mediatoestel waar ze het vaakst mee in aanraking komen (84%). En ook het vroegst, doorgaans al in hun eerste levensjaar. Op andere meer interactieve mediatoestellen moeten ze gemiddeld nog een goed jaartje wachten (2,5 jaar). Vooral de tablet en smartphone zijn populair: meer dan 60% van de ouders geeft aan dat hun 0 tot 7-jarigen gek zijn op dit soort shut-up toys. 

Van ‘s ochtends vroeg tot ‘s avonds laat filmpjes en muziek
Schermen zijn overal te bespeuren, de hele dag lang. Ze passen in heel wat gezinsroutines: voor de kinderen naar de crèche of naar school gaan, voor of na het avondeten en voor ze gaan slapen. Schermen worden door jonge kinderen vooral gebruikt om filmpjes te kijken (80%) en muziek te luisteren (59%). Het is dan ook niet zo verwonderlijk dat YouTube nummer één is onder de apps. Ze kunnen er alles op vinden, zweven moeiteloos van de ene naar de andere video die hen interesseert en ze moeten hier geen account voor opmaken. 

Liever programmeren dan chatten
Chatten, sms’en of spraakopdrachten inspreken: kinderen zijn er amper mee bezig. Videobellen, telefoneren en af en toe foto’s of filmpjes maken, dat wel. Waarom? Heel eenvoudig: het is veel toegankelijker. Een andere activiteit die relatief goed scoort is programmeren. 13% van de ouders geeft aan dat hun kinderen af en toe eens speelgoed programmeren. Ook gamen is bij 28% een wekelijkse activiteit, al blijkt dat tegelijk voor veel jonge kinderen nog een behoorlijke uitdaging. Chatten en gamen zijn dus eerder activiteiten voor als ze ouder worden. 

Schermtijd grootste zorg van ouders
"Kijkt mijn kind te veel naar een scherm?" Voor de helft van de ouders is het zorg nummer één als het gaat over de mediaopvoeding van hun kroost. Ruim een derde stelt zich ook vragen bij de inhoud die hun kind te zien krijgt: 96% houdt dan ook een oogje in het zeil. 79% kiest bewust voor apps of websites met een kindvriendelijke inhoud, 60% zoekt samen met hun kinderen naar geschikte apps en 58% bepaalt een leeftijdsgrens wanneer een appdat toelaat. Meer technische oplossingen om ongeschikte inhouden te weren worden voornamelijk gebruikt door de iets meer mediawijze ouders. Net als samen media gebruiken. 

Afspraken over schermen
Zo goed als alle ouders (99%) zijn het erover eens: een goede balans tussen tijd met en zonder scherm is thuis van groot belang! 92% maakt ook duidelijke afspraken over schermgebruik en waakt erover dat kinderen die naleven. Maar wil je dat kinderen zich aan de regels houden, dan is het natuurlijk wel zo handig dat je als ouder zelf het goede voorbeeld toont. Maar toch slaagt 70% er niet in om zelf consequent het goede voorbeeld te geven.

5 types ouders
Ruwweg waren er vijf soorten ouders te onderscheiden, met elk een andere opvoedingssstijl: de mediabolleboos, de mediatwijfelaar, de mediaoptimist, de mediarealist en de mediaopportunist. Opvallend daarbij is dat ouders die zichzelf mediawijzer inschatten, ook meer betrokken zijn bij het mediagebruik van hun kinderen. Ze denken meer na over afspraken, kijken vaker samen met hun kinderen naar een scherm en nemen sneller maatregelen om hun kinderen te beschermen tegen ongewenste inhoud. Ook zijn ze zich bewust van hun eigen mediagebruik en zullen ze nét iets vaker dat goede voorbeeld geven. 

Tell me more!
Benieuwd naar meer?

• Lees dan het volledige onderzoeksrapport hieronder.
• Wat leren de MediaNest Cijfers 2019 ons over mediawijsheid?
• Na alles wat we weten uit de MediaNest Cijfers, en nu?