'Bomb the Bib': wat verwachten jongeren van een bibliotheek van de 21ste eeuw?
Jongerenbibliotheek
De bibliotheek van Gent verhuist begin 2016 naar De Krook. De toekomstige bibliotheek zal veel meer bieden dan boeken, films en muziek alleen: het wordt een plaats die bezoekers nog meer en op nieuwe manieren stimuleert, inspireert en uitnodigt om zelf een actieve rol op te nemen op deze unieke plek van kennis en cultuur. Natuurlijk liggen ook nieuwe technologische ontwikkelingen en de snelle digitale (r)evolutie mee aan de basis van de bouw van de nieuwe stadsbibliotheek. In de nieuwe bibliotheek is plaats voor een jongerenafdeling (jongvolwassenen vanaf 13 jaar) voorzien. Om de jongerenbibliotheek concreter vorm te geven deed de bibliotheek een beroep op de Gentse jongeren zelf. Samen met het REC radiocentrum en onderzoeksinstelling iMinds bracht de bibliotheek de veranderende noden en behoeften van de jongeren in kaart en wilde achterhalen wat zij zelf verwachten van een bibliotheek van de toekomst om hen nu al van dichtbij te betrekken bij de invulling ervan.
Bomb the Bib
iMinds stond in voor de methodologie van het zogenaamde ‘Living Lab proeftuinonderzoek Bib2.0’. Startpunt van het jongerenparticipatietraject was een survey die door 498 jongeren (tussen de 13 en 18 jaar) werd ingevuld. Daarna volgden een reeks van actieve brainstormsessies en workshops, onder meer in de bib zelf (zowel met klassen als in de vrijetijd). Alles wat hip en leuk is moest bijdragen om de ideeën van jongeren te achterhalen: filmpjes op YouTube, workshops tijdschriften en radio maken, straatinterviews en een live radioshow. Een impressie is te vinden op www.bombthebib.be.
Bij dit onderzoekstraject hoorde de campagne ‘Bomb the bib’ met logo en de slogan: ‘met explosieve ideeën’. Met deze blikvanger werden jongeren gestimuleerd om hun spreekwoordelijke bommen op de bib los te laten. Zo konden ze de bibliotheek bombarderen met nieuwe, frisse en explosieve ideeën, die kunnen worden meegenomen in de plannen voor een eeuwig jonge bibliotheek.
Het onderzoekstraject liep van half september tot december 2013, met als eindpunt een lijst van aanbevelingen die de ontwerpers kan inspireren in de verdere ontwikkeling.

Wij willen boeken
De uitkomst van het onderzoek was verrassend. Terwijl veel bibliotheken inzetten op games in de jongerenhoek/afdeling blijken jongeren boeken nog steeds het belangrijkste onderdeel te vinden van de bibliotheek. Van bibliotheekmedewerkers verwachten jongeren vooral inhoudelijk advies en boekentips. Digitale alternatieven zijn een oplossing maar ze verkiezen het persoonlijk contact met een bibliotheekmedewerker. De jongeren verwachten een inspirerende jongerenafdeling, het liefst in een mooie omgeving met zetels tussen de rekken, waar ze zoeken wat ze vinden of geïnspireerd worden om nieuwe dingen te ontdekken in de collectie. Ook de manier waarop de collectie wordt gepresenteerd vinden ze belangrijk: overzichtelijk en liever thematisch dan alfabetisch, liever frontaal dan alles in de kast.
Ontspannen maar ook leren
Jongeren zien de toekomstige bibliotheek als een ontmoetingsplaats, een plek waar het fijn is om te ‘zijn’. Weg van thuis zoeken ze een inspirerende omgeving waar iets te beleven valt, waar ze online kunnen zijn, waar ze met vrienden kunnen afspreken. Ze willen er samen kunnen werken en ook ontspannen. In de jongerenafdeling willen ze kunnen praten, tussen de rekken groepswerk maken. In een afgescheiden ruimte zien ze een multimedia hoek, met groot scherm en games.
De aanwezigheid van pc’s en internet vinden ze belangrijk, alsook een ruimte om te experimenteren, vb. om filmpjes te maken of muziek te beluisteren. Jongeren willen graag advies op maat: informatie over het gebruik van internet en sociale media en advies over onderwerpen die aansluiten bij hun leefwereld. Jongeren willen zich welkom voelen: vriendelijke medewerkers en een plaats om iets te kunnen eten of drinken in de bibliotheek horen hier ook bij.
Op weg naar De Krook
Voor zover de aanbevelingen uit de onderzoeksresultaten realiseerbaar zijn zullen ze worden toegepast op de jongerenafdeling in de nieuwe bibliotheek. Er komen in ieder geval projectruimtes met wifi en laptopaansluitingen en REC Radiocentrum krijgt er een eigen opnamestudio waar jongeren kunnen experimenteren met muziek.
Ter voorbereiding van de nieuwe werking in De Krook worden er in het huidige gebouw en met de huidige collectie activiteiten uitgetest en digitale toepassingen geïntegreerd. Zo wordt er voor de eerste graad van het secundair onderwijs een pakket ontwikkelt waarbij leerkrachten en leerlingen door gebruik van tablets en apps op eigen tempo en interesse kenniskunnen maken met de collectie van de bibliotheek. Het spelelement moet de interesse van jongeren wekken, verbindingen tussen de collecties moeten de jongeren inspireren en tot nieuwe ontdekkingen brengen.
Ook in de toekomst wil de bibliotheek jongeren blijven betrekken bij haar werking en laten adviseren over de toekomstige activiteiten. Een ambassadeurswerking voor jongeren en regelmatig contact met de Gentse jongerenorganisaties zullen deze inspraak continueren.
Lees hier het volledige rapport van het onderzoekstraject Bomb the Bib.