Wat is beeldgeletterdheid?
Beelden geven betekenis aan onze leefwereld, zij kleuren de werkelijkheid en bepalen wat normaal en abnormaal is (stereotypering-idealisering). Vooral bij jongeren zijn beelden alomtegenwoordig. Zij worden voortdurend geprikkeld door ‘games’, onlinefilmkanalen en sociale netwerksites. In een gemediatiseerde samenleving geven zij als individu of groep betekenis aan deze beelden (beeldcultuur).
Beeldgeletterdheid omvat alle (vereiste) kennis, vaardigheden en attitudes om visuele voorstellingen of afbeeldingen te begrijpen, te gebruiken en er een betekenis aan te geven.
Het onderwijs heeft de taak om jongeren op een kritische en verantwoorde wijze te leren omgaan met digitale media in het algemeen en met beelden in het bijzonder. De kennis over beeldgeletterdheid in de scholen en binnen de lerarenopleidingen moet verhogen zodat de leerlingen die competentie in al haar facetten kunnen verwerven. Overheid en onderwijsverstrekkers zullen nagaan hoe beeldgeletterdheid uidrukkelijker in de eindtermen kan worden opgenomen.
We zien drie belangrijke vragen in verband met de plaats van beeldgeletterdheid op school:
1. Welke beeldgeletterdheidscompetenties versterken het leren? We denken hierbij aan plannen en organiseren via beeldtekens, communiceren via beelden, ... Nieuwe ontwikkelingen, zoals ‘serious gaming’, leveren ons interessant lesmateriaal op dat sterk op beeld gericht is.
2. Welke beeldgeletterdheidscompetenties worden verworven buiten het onderwijs maar zijn inzetbaar voor het leren? Een voorbeeld vinden we in sociale media. Door het werken met Facebook of Netlog verwerft de leerling competenties die hij op school kan aanwenden bij het werken met de elektronische leeromgeving, of de e-portfolio.
3. Welke beeldgeletterdheidscompetenties vindt de overheid wezenlijk in verband met persoonlijke ontplooiing (privacy, pesten, ...) en maatschappelijke participatie (e-government, auteursrecht, ...)
In 2013 werd het referentiekader beeldgeletterdheid opgesteld. Het is een concreet en hanteerbaar kader waarmee we de competenties rond beeldgeletterdheid kunnen bepalen. Het is een kader waarmee we de huidige eindtermen kunnen screenen en lacunes inzake beeldgeletterdheid detecteren. In de brochure in bijlage vind je de tekst die een beknopte weergave vormt van het referentiekader.
