Update Mediawijze veld
Artikel

De mediawijsheidssector anno 2019

Hoe is het mediawijsheidsveld veranderd in de afgelopen jaren? Welke sectoren focussen nu meer/minder dan vroeger op mediawijsheid? Op welke doelgroep(en) wordt de meeste mediawijsheidsmiddelen ingezet? Welke doelstellingen wil men bereiken als het gaat over mediawijsheid? En vooral: wat zijn de populaire thema's van het moment? Mediawijs verzamelt permanent de gegevens van mediawijze instanties in zijn databank. Jaarlijks stellen we daarmee een actuele staat van ons veld op.

En hoe staat het met ons veld anno 2019? 

Steeds meer organisaties geven aan aan mediawijsheid te werken

  • In de staat van het mediawijze veld anno 2019 zien we steeds meer organisaties werken aan mediawijsheid: van 492 organisaties in onze databank in 2017 naar 764 begin 2019. Logisch, want er is ook heel wat meer aandacht voor mediawijze thema’s in de actualiteit.
  • Bovendien roept Mediawijs gericht op om samen aan mediawijsheid te werken en om te registreren in de databank. Zo vinden we na een inventarisatie voor de lancering van e-inclusie.be een nieuwe groep van 174 openbare computerruimtes bij de welzijnsorganisaties.

Registreer je eigen organisatie in onze databank!

Scholen en bibliotheken for the win

  • De meeste mediawijze organisaties zijn scholen en bibliotheken.
  • Ook de sociaal-culturele sector is goed vertegenwoordigd.
  • Naar verhouding werken er ook heel wat jeugdorganisaties en onderzoeksinstanties aan mediawijsheid.
  • Overheidsorganisaties, welzijnsorganisaties en mediabedrijven zijn minder goed vertegenwoordigd, maar zij die het doen, zijn cruciale spelers.

Moeten we nog focussen op toegang?  

  • Bijna iedereen zet in op toegang tot media. Vaak heb je nu eenmaal een toestel of content nodig om een stap verder te gaan.
  • Als we de update van de mediawijze tendenzen bekijken, kunnen we ons afvragen of enkel zorgen voor toegang wel voldoet ...

Concentreren organisaties zich voldoende op gebruik en begrip van media?

  • Toch wel, het gros van de organisaties werkt ook aan gebruik en begrip, maar nog niet iedereen.
  • Onderwijs, jeugd en media verdelen hun aandacht ondertussen over de mediawijsheidsdoelstellingen.

Pleit voor media(wijs)beleid!

  • Heel weinig organisaties zien het ontwikkelen van een mediawijsheidsbeleid- of visie als een belangrijke doelstelling.
  • Het vaakst komt dit voor bij de mediasector.
  • Opvallende afwezigen hierbij zijn de beleidsactoren zelf.

Meer aandacht nodig voor kwetsbare groepen

  • De mediawijsheidsorganisaties richten zich in het algemeen op alle doelgroepen. Toch richten opvallend weinig van die organisaties zich specifiek op kwetsbare groepen als senioren, mensen met een beperking, etnisch-culturele minderheden of laaggeletterden.
  • Mensen in armoede vormen hierop een uitzondering. Die krijgen wel wat aandacht vanuit welzijn, overheid, jeugd en media, bijvoorbeeld in de openbare computerruimtes. Al lijkt dat nog niet per se voldoende.
  • In de onderzoekssector zijn die kwetsbare groepen zelfs heel duidelijk afwezig. En daardoor hebben we heel weinig zicht op net hun mediagebruik en -wijsheid!

Er zijn nog onontgonnen thema’s

De populaire thema’s zijn: vrije tijd, gaming, film en literatuur, media maken, auteursrechten, coderen, maker space, media lab, STEM, beeldgeletterdheid, diversiteit, e-inclusie, veiligheid, privacy, digitale voetafdruk, open data en reclame: thema's waar vaak in de actualieit of het beleid aandacht aan besteed werd.

  • Ondanks de toenemende aandacht voor nieuws- en informatiewijsheid in de actualiteit, komen nieuws en informatie nog steeds weinig aan bod in het mediawijze veld (toch buiten de Nieuws-in-de-Klas-campagne).
  • Hulpverlening en health, werk en solliciteren en opvoeding zijn de minst populaire thema's in alle sectoren. Daar is nog een duidelijke nood aan actie!
  • Enkele sectoren hebben een zeer typische invulling qua thema’s:
    • de jeugdsector vooral op media maken in de vrije tijd,
    • de welzijnssector vooral op online hulpverlening, relaties en veiligheid.
  • Burgerschap krijgt de laatste jaren ook meer aandacht bij onderwijs, overheid, media, bibliotheken en sociaal-culturele sector.

Een grote continuïteit

Buiten de gestage groei en de toevoeging van de openbare computerruimtes zien we vooral een grote continuïteit in het mediawijsheidsveld tussen 2017 en 2019. Voor meer informatie kun je dus gerust de veldtekening 2017 nog eens nakijken in Mediawij5.

Registreer je organisatie in onze databank. 

Let op! Omdat we werken met zelfrapportage moeten we de veldtekening met enige voorzichtigheid benaderen. Bovendien zijn sommige sectoren van nature veel groter dan andere, wat een vertekend beeld kan geven. De veldtekening is dus geen allesomvattende lijst. Zie het als een instrument om belangrijke tendenzen in het mediawijsheidsveld op te sporen of hiaten te identificeren in doelstellingen, doelgroepen of thema’s.

Lees meer over