Mediawijs.be

Mind Over Media: een internationaal project over hedendaagse propaganda

Van januari tot december 2018 liep Mind Over Media in EU. In een consortium van 7 EU-partners uit België, Polen, Frankrijk, Finland, Roemenië en Kroatië ontwikkelden we tools en handvatten om les te geven over hedendaagse propaganda, gebaseerd op het werk van Renee Hobbs in het Media Education Lab aan de University of Rhode Island.

• Timing: 01/01/2018-31/12/2018
• Partners: Evens Foundation, Association for Communication and Media Culture (Kroatië), Center for Citizenship Education (Polen), Finnish Society on Media Education (Finland), Mediawijs (België), Mediawise Society (Roemenië) and Media Maker / Citizen Press (Frankrijk).
• Funding: ‘Mind over Media in EU’ werd ge-co-financierd door Evens Foundation en de Europese Commissie Directoraat-Generaal voor Communications Networks, Content and Technology als onderdeel van het Pilot Project – Media Literacy For All Grant agreement no LC-00644630.

Samen propaganda vinden, delen, beoordelen en bespreken met mindovermedia.be

Mindovermedia.be is de Nederlandse vertaling van de interactieve educatie website, die ontwikkeld werd door het Media Education Lab en Holocaust Memorial Museum in de Verenigde Staten. Met die website kun je in de klas samen met je leerlingen hedendaagse propaganda verkennen. Leerlingen en leerkrachten kunnen voorbeelden van propaganda uit het dagelijks leven uploaden, beoordelen, analyseren en bespreken met anderen.  Leerlingen delen zelf voorbeelden die ze relevant vinden. Ze geven er zelf een oordeel over van gunstig tot schadeljk en kunnen ingesprek gaan over elkaars oordeel en interpretatie. Zo kunnen ze bottom-up formuleren welke technieken een rol spelen bij propaganda en stimuleren we kritisch denken. Je vermijdt zo bovendien om te vertrekken van top-down of eenzijdige interpretaties en analyses.

9 lesideeën over propaganda

Renee Hobbs van het Media Education Lab en Bert Pieters van Mediawijs ontwikkelden en testen 9 lessen over propaganda, een goede aanvulling bij de leerervaring van het online platform www.mindovermedia.be.

De lessen zetten studenten aan om:

• te discussiëren over definities van propaganda,
• gemeenschappelijke propagandatechnieken te identificeren,
• historische en hedendaagse propaganda te bespreken,
• voorbeelden van hedendaagse propaganda te onderzoeken en analyseren,
• voorbeelden van nieuwe vormen van propaganda op online media te zoeken en te delen,
• interpretaties van mediaberichten te delen en te bespreken,
• na te denken over mogelijke gunstige, goedaardige of schadelijke impact op individuen en de samenleving,
• de context van propaganda te evalueren,
• na te denken over de sociale verantwoordelijkheden van degenen die propaganda creëren en consumeren.

Overzicht lessen

1. Propaganda definiëren: er bestaan veel definities van propaganda, die allemaal gemeenschappelijke elementen bevatten en een weergave vormen van veranderende tijden en contexten.
2. Propagandatechnieken herkennen: hoewel het vele vormen kan aannemen, kun je propaganda herkennen aan het gebruik van technieken die sterke emoties opwekken, ideeën vereenvoudigen, inspelen op de noden van het publiek, en tegenstanders aanvallen.
3. Delen of Niet Delen: het is belangrijk om bewust na te denken over de mogelijke voor- en nadelen van propaganda wanneer mensen deelnemen aan het verspreiden van propaganda via sociale netwerken.
4. Waar vind je propaganda: het kan lastig zijn om propaganda te herkennen wanneer het verborgen zit in entertainment, educatie, of het nieuws, omdat we het daar niet verwachten.
5. Propaganda kritisch analyseren: analyseer propaganda aan de hand van kritische vragen om de auteur, het doel en onderwerp van de boodschap te identificeren, en bekijk verschillende mogelijke interpretaties en reacties.
6. Maak je eigen propaganda: in deze les maken jongeren zelf propaganda, een actieve introductie in de verschillende propgandatechnieken. Belangrijk is te achterhalen waarom je je laat overtuigen door een bepaalde campagne.
7. Verkiezingen en propaganda: hoe gaan de verschillende politieke partijen te werk om de kiezer overtuigen om voor hun partij te stemmen?
8. De kracht van woorden: woorden kunnen ons op een subtiele manier beïnvloeden. Politici, journalisten, reclamemakers, … proberen onze gedachten en gedrag vaak bewust te sturen met metaforen en eufemismen.
9. Een campagne voor de goede zaak: propaganda werkt zelden direct. Sensibiliseringscampagnes en propaganda werken pas echt als de boodschap regelmatig herhaald wordt én als de boodschap heel toegepast is op een specifieke doelgroep.

Blader hier net onder door de lesideeën of download ze onderaan het artikel.

Webinar: Propaganda in de klas

Mediawijs en Kazerne Dossin hebben elk ervaring in het educatief aan de slag gaan met propaganda. In een webinar voor leerkrachten (secundair), studenten en andere geïnteresseerden onderzochten en bediscussieerden we - samen met de deelnemers - verrschillende voorbeelden van (hedendaagse) propaganda en deelden we onze educatieve ervaringen. Het webinar was een samenwerking van Mediawijs, Kazerne Dossin en het Bijzonder Comité voor Herinneringseducatie en kan je hieronder gratis herbekijken.

Media Mash-up: zelf propaganda maken wint Europese Prijs voor Meest Innovatieve Medediawijsheidsproject

In een innovatief partnerproject voor cultuur van de Vlaamse overheid, werkte JEF vzw, samen met Mediawijs en Kingsberry, verder op Mind Over Media in EU. Media Mashup gaat verder dan jongeren bewust maken van propaganda en sturende media. Ze gaan ook zelf met die technieken aan de slag om een positief verhaal te vertellen. Met behulp van de mashup tafel manipuleren ze de betekenis van beelden door ze in een andere context te plaatsen. Ze reflecteren over wat ze in hun omgeving zouden willen veranderen en zetten hun ideeën om in een stimulerende propagandafilm. Zo kunnen jongeren het heft in eigen handen nemen en participeren in het online debat. 

Media Mashup ontving in 2019 de Europese Prijs voor Meest Innovatieve Mediawijsheidsproject, uitgereikt door de Europese Commissie. De prijs werd gelanceerd in het kader van de European Media Literacy Week 2019. Uit een shortlist van 7 projecten van de 130 ingediende projecten werd Media Mashup door een panel van experts, voorgezeten door Mariya Gabriel, Europees Commissaris voor Digitale Economie en Samenleving, gekozen als meest innovatief.

	''Mind Over Media: Analyzing contemporary propaganda’ vormt de basis waarop 'Mind Over Media in EU' werd gebouwd. Het werd ontwikkeld door het Media Education Lab (met Renee Hobbs, Kaylen Shimoda, Frank Baker, Jonathan Friesem, Sandy McGee en Lili Schlesseris) en Holocaust Memorial Museum (met David Klevan en JoAnna Wasserman) in de Verenigde Staten als educatieve ondersteuning van de tentoonstelling ‘State of Deception: The Power of Nazi Propaganda’. Webdesign en productiediensten werden verzorgd door Night Kitchen Interactive.
	'Mind Over Media in EU' werd mee ontwikkeld met de steun van de Evens Stichting.
	Het project 'Mind Over Media in EU' s een ‘Media Literacy for All’-pilootproject ge-co-financierd door de European Commission Directorate-General for Communications Networks, Content and Technology als onderdeel van het Pilot Project – Media Literacy For All Grant agreement no LC-00644630. De informatie en meningen op in de producten van dit project zijn die van de auteur(s) en geven niet noodzakelijk de officiële mening van de Europese Unie weer. Noch de instellingen en organen van de Europese Unie, noch enige persoon die namens hen optreedt, kan verantwoordelijk worden gehouden voor het gebruik dat van de informatie die erin is vervat.
	Media Mashup kwam tot stand dankzij de oproep voor innovatieve partnerships van de Vlaamse overheid. Daarin werkte JEF vzw samen met Mediawijs en het digitale marketingbureau Kingsberry.