Mediawijs.be

Eén van de keuzes die je kunt maken is welke strategie je hanteert voor een re(actie), welke vorm van (re)actie tegen haatspraak je gebruikt.

De meest passende strategie?

Sommige strategieën liggen je meer, maar toch helpt het om na te denken over welke strategie het beste past voor zowel jou, als de concrete situatie. Er zijn enkele andere elementen die meespelen, naast je voorkeur: wie is de afzender (en wat is onze relatie)? En met welke soort haatboodschap hebben we te maken? Er kan een verschil zijn in strategie wanneer je de haatboodschapper kent, niet kent of wanneer die anoniem is. Je kunt je strategie ook aanpassen aan het soort bericht, zo zal je anders reageren op een bedreiging, dan op misplaatste ‘grap’. 

6 Strategieën 

• Weerleggen
  Je wil een haatboodschap of een onderdrukkend verhaal weerleggen/ontkrachten, want wat er wordt gezegd klopt niet.
  Je reageert rechtstreeks op een haatboodschap of onderdrukkend verhaal. Je gaat de geuite boodschap of visie ontkrachten en tracht de feitelijke/objectieve elementen aan het licht te brengen. Kortom, als iemand zegt: "Het is A." Dan zal onze reactie luiden: "Nee, het is B, want …” 

• Alternatief
  Je wil tonen dat het anders kan!
  Je komt net los van de oorspronkelijke haatboodschap of het onderdrukkend verhaal en legt de focus op iets positiefs! 

• Dialoog
  Je wil weten wat er bij de ander leeft zodat we samen tot een gedeelde oplossing kunnen komen.
  Je kiest om het gesprek aan te gaan, niet om de andere te overtuigen, maar wel om meer inzicht te krijgen in wat de andere nu net bedoelt/drijft/hoopt … Die strategie is vooral aangewezen wanneer je iemand persoonlijk kent of wanneer er haatspraak is binnen onze groep (in de klas, op de jeugdbeweging). Maar laat je zeker niet tegenhouden om het gesprek aan te gaan met een onbekende. Dat is een moeilijke oefening, maar kan wel zeer effectief zijn. 

• Negeren
  Je wil geen aandacht schenken aan de haatspraak.
  Haatboodschappen negeren is een vaak voorkomende keuze is om geen extra aandacht te geven aan de hater en in sommige gevallen dan ook zeer begrijpelijk. 

• Grenzen stellen
  Je wil aangeven dat bepaald taalgebruik niet gewenst is. Of aangeven dat dit niet strookt met mijn visie/visie van de organisatie.
  Soms wil of kun je niet ingaan op haatspraak, maar ben je het ook niet eens met wat er gezegd wordt of waarom bepaalde zaken gezegd worden. Dan kan je je grenzen stellen. Je geeft aan dat bepaald taalgebruik niet gewenst is of dat iets niet strookt met jouw visie/de visie van de groep of organisatie.

• Melden
  Je wil dat de haatspraak verwijderd wordt.
  Als je de haatspraak zo storend vindt, of schrik hebt voor kwetsende gevolgen, wil je gewoon dat de haatspraak verwijderd wordt. Je kan de boodschapper aanspreken, het vragen aan de eigenaar van het profiel of platform of het melden bij het sociale netwerk, de administrator van de pagina waarop de haatspraak werd geuit ...
  Daarnaast kan je ook altijd terecht bij Unia om vormen van discriminatie te melden. Onderaan vind je een rechtstreekse link naar het meldingsformulier van Unia.

Maar ik kan niet kiezen ...

Je kunt verschillende strategieën combineren. Dat kan het wel ingewikkelder maken om tot een concrete (re)actie te komen. Stel voor jezelf prioriteiten aan de strategieën die je wil uitvoeren en teken op basis daarvan enkele stappen voor jezelf uit. Je vidt onderaan als bijlage concrete tips om per strategie mee aan de slag te gaan.

Bekijk ook de andere keuzes

• 5 keuzes voor je reageert op haatspraak
• Keuze 1: Wie en wat wil ik bereiken?
• Keuze 2: Hoeveel tijd kan/wil ik besteden?
• Keuze 3: Waarop wil ik reageren?
• Keuze 4: Welke strategie kies ik?
• Keuze 5: Welke toon kies ik?

(Invul)posters als werkdocument

Hieronder en als bijlage vind je een overzichtsposter met de 5 keuzes en de verdiepingsfiches per keuze. Het is een werkdocument om actief de 5 keuzes te doorlopen en telkens aan te duiden voor welke optie(s) je gaat. Zo krijg je een mooi overzicht van je keuzes voor het uitwerken van je (re)actie. Per keuze hoort er een verdiepingsfiche bij met extra uitleg en tips. In bijlage de overzichtsfiche van keuze 4, een fiche met extra tips en enkele werkvormen.

Het Keuzeplan Reageren op haatspraak werd ontwikkeld in het project Alternarratief door Tumult, Mediaraven, Orbit vzw met de steun van Mediawijs en de Vlaamse Overheid.