Waarom is de smartphone zo aantrekkelijk?
Je smartphone enkele uren aan de kant leggen, het is niet voor iedereen even eenvoudig. Maar hoe komt dat nu?
“Vandaag de dag geven mensen al snel zichzelf de schuld wanneer ze niet zonder hun smartphone kunnen, maar is het wel hun schuld? Apparaten en apps worden vaak zo ontwikkeld door de makers, dat we er afhankelijk van worden. Maar hoe houden de bedrijven onze aandacht vast? Hoe zorgen ze ervoor dat we voortdurend naar onze smartphone grijpen en langer dan gepland met ons scherm bezig zijn? Ze gebruiken een aantal mechanismen die inspelen op onze psychologische zwakheden waardoor onze aandacht bij het scherm blijft.” — TIM VERHEYDEN, JOURNALIST VAN DE VRT
Enkele voorbeelden
Notificaties
We worden overspoeld door rode bolletjes die aangeven dat er iemand op een foto heeft gereageerd of een berichtje gestuurd. Dit maakt ons nieuwsgierig: we willen graag weten wie wat gezegd heeft. Daarnaast is het niet toevallig dat de bolletjes rood zijn. Deze kleur triggert iets in onze hersenen. Wanneer we veel rode bolletjes zien, levert dit stress op die we willen wegwerken. De melding openen brengt dan soelaas!
Eindeloos scrollen
Sommige mensen kunnen zich erin herkennen, even iets opzoeken op Facebook en voor je het weet ben je 20 minuten op de homepagina aan het scrollen. Dit is niet toevallig. Vroeger stopte de homepagina op een bepaald punt, maar nu kunnen we eindeloos doorscrollen om te kijken of we eventueel nog iets interessants zouden tegenkomen. We jagen als het ware naar informatie!
Blauwe vinkjes
Wanneer mensen je bericht op Whatsapp gelezen hebben, verschijnen er blauwe vinkjes. Aan de ene kant hebben we hierdoor de drang om zo snel mogelijk te antwoorden, aan de andere kant verwachten we ook dat andere mensen zo snel mogelijk op ons bericht reageren. Je kan dit echter voorkomen door de vinkjes uit te schakelen!
Autoplay
Wanneer je door je tijdlijn op Facebook of Instagram scrollt, is het niet meer verrassend dat filmpjes op je homepagina vanzelf beginnen te spelen. Ook dit is een techniek om je aandacht vast te houden. Vroeger moest je zelf op play duwen, maar nu gebeurt dit automatisch en voor je het weet ben je al naar het vijfde kattenfilmpje aan het kijken.
Je vriend is aan het typen…
De standaardzin die verschijnt wanneer je een online conversatie start met een vriend. Normaal gezien zou je een berichtje sturen en dan je smartphone wegleggen, maar omdat je kan zien dat de andere bezig is met terug te typen, blijf je toch langer aan je scherm plakken.
Stories
Foto’s of filmpjes die slechts 24 uur te zien zijn, zorgen ervoor dat je geneigd bent om hier dagelijks naar te kijken want anders mis je ze gewoon!
Invloed op ons brein
Hét psychologisch aspect waarop deze technieken inspelen is: bevestiging. Als je een foto op Instagram of Facebook post, wil je die met je vrienden of zelfs de wereld delen. Tegelijkertijd hoop je dat deze foto (veel) positieve reacties zal krijgen. Dit is de bevestiging waarnaar we bewust of onbewust op zoek gaan. In het echte leven zoeken we deze bevestiging ook, namelijk in de vorm van complimentjes. Likes, hartjes of positieve reacties bezorgen ons een goed gevoel. We willen dus graag weten of we nog geliefd zijn en daarvoor checken we maar al te graag een paar keer per dag hoeveel “online complimentjes” we gekregen hebben.
Treintjes maken op onze smartphone
Tegenwoordig beseffen mensen steeds meer dat hun smartphone bewust of zelfs onbewust veel aandacht opeist. Professor Lieven De Marez (imec-mict-UGent) heeft het over treintjes die we op onze gsm maken. Een “treintje” is een reeks van applicaties die we onbewust na elkaar openen, zonder dat daar eigenlijk een aanleiding voor is. Het begint bijvoorbeeld met een nieuw berichtje op WhatsApp. Dat is de locomotief. Terwijl we wachten op een antwoord dwalen we even af naar Instagram of Facebook, wagonnetjes die we aan de locomotief haken. Hierna checken we onze mailbox en lezen we eventueel nog even wat nieuwsberichten om daarna terug WhatsApp te openen. Voor we het goed en wel beseffen zitten we langer op onze smartphone dan gedacht! Een balans vinden...
Ga de uitdaging aan!
Het is natuurlijk makkelijk om de schuld enkel op appontwikkelaars te steken. Veel hebben we echter zelf in de hand. We kiezen er namelijk voor om notificaties al dan niet in te schakelen. Natuurlijk vraagt het wel wat digitale kennis en tijd om jouw smartphonegedrag aan te passen. Er is geen one size fits all wanneer het op het vinden van een goede digitale balans aankomt! Sta daarom met jouw leerlingen eens stil bij hun mediagebruik. Voelen zij zich in balans? We geven enkele tips om het evenwicht tussen online en offline te vinden
